Përmbushja e programit të qeverisë “Rama 1” (2013 -2017) për Ekonominë dhe Politikat Fiskale

1 Maj, 20230

Nga data 27 Prill deri 30 Prill gjithë premtimet dhe përfshirjen e tyre në pika programore të qeverisë Berisha 2 (2009 -2013) stafi i POLIFAKT i ka publikuar për vëmendjen e publikut

Tashmë 10 vite më vonë, premtimet e partive politike kryesore në zgjedhjet e përgjithshme janë rritur dhe përforcuar me elementë të rinj, por ajo që ka mbetur e njëjtë është mungesa e përgjegjshmërisë financiare në formulimin dhe prezantimin e premtimeve para votuesit shqiptar.

Gjithë kjo përpjekje vjen me qëllimin e rikthimit të vëmendjes te zotimet për të besuar në përmbushjen e tyre. Kushdo që lexoi dhe ata që kanë monitoruar direkt vetë apo e kanë kujtesën e fortë tashmë duhet të mbajë mend edhe sa ishte niveli i përmbushjes së premtimeve zgjedhore pas krijimit të qeverisë Rama 1 (koalicioni mes PS dhe LSI) dhe miratimit të Programit qeverisës 2013 -2017.

Nëse shikojmë besueshmërinë e premtimeve zgjedhore të vitit 2013, rezulton sipas matjes së bërë se:

  • Nga 3 premtime ekonomike të PS 0 premtime vlerësohen si të besueshme, ndërsa 2 premtime konsiderohen si të pamatshme. Ndërkohë që 1 premtim është pak i besueshëm.
  • Nga 20 premtime të politikës fiskale dhe buxhetore të PS vetëm 5 premtime vlerësohen si të besueshme, ndërsa 5 premtime konsiderohen si të pamatshme. Ndërkohë që 10 premtime janë pak të besueshme.
  • Nga 23 premtime ekonomike të LSI vetëm 3 premtime vlerësohen si të besueshme, ndërsa 10 premtime konsiderohen si të pamatshme. Ndërkohë që 10 premtime janë pak të besueshme
  • Nga 9 premtime të politikës fiskale dhe buxhetore të LSI vetëm 2 premtime vlerësohen si të besueshme, ndërsa 2 premtime konsiderohen si të pamatshme. Ndërkohë që 5 premtime janë pak të besueshme

Nëse shikojmë besueshmërinë e premtimeve zgjedhore të vitit 2013 për PD, parti e cila ishte parti qeverisëse në këto zgjedhje, sipas matjes së bërë se:

  • Nga 8 premtime ekonomike të PD, 0 premtime vlerësohen si të besueshme, ndërsa 1 premtim konsiderohet si i pamatshëm. Ndërkohë që 7 premtime vlerësohen si pak të besueshme.
  • Nga 20 premtime të politikës fiskale dhe buxhetore të PD vetëm 2 premtime vlerësohen si të besueshme, ndërsa 8 premtime konsiderohen si të pamatshme. Ndërkohë që 10 premtime janë vlerësuar si pak të besueshme.

Në vijim ne do t’ju paraqesim më poshtë premtimet ekonomike dhe fiskale në fushatën e vitit 2013 të partive të koalicionit qeverisës, pas fitores dhe mandatimit të qeverisë, bashkë me nivelin e përfshirjes edhe përmbushjen e tyre. 

2013 -2017 – QEVERIA RAMA 1 (PS – LSI)

EKONOMIA

PREMTIMET E PS  PREMTIMET E LSI PËRFSHIRJA E PREMTIMEVE
NGA QEVERIA “RAMA 1”

NIVELI I PËRMBUSHJES SË PROGRAMIT 2013 – 2017

Krijim i një tregu të përbashkët bujqësor me Kosovën
Paga minimale do të garantohet mbi minimumin jetik të indeksuar me shtrenjtimin e shportës së ushqimeve
Krijim i 300 mijë vendeve të reja të punës.  15.000 vende pune në turizmin natyror. 15.000 vende pune në turizmin natyror. I PA PËRMBUSHUR[1]
40 mijë të punësuar përmes investimeve dhe parneritetit publik-privat.

 

20.000 vende pune në sektorin e shërbimeve financiare.

 

I PA PËRMBUSHUR[2]
50 mijë vende pune në bujqësi dhe në agro-përpunim. 50.000 vende pune në bujqësi dhe në agro-përpunim I PA PËRMBUSHUR [3]
50 mijë vende të reja pune në infrastrukturë.

 

50 mijë vende të reja pune në infrastrukturë

 

PËRMBUSHUR PJESËRISHT [4]
40.000 të punësuar përmes investimeve dhe parneritetit publik-privat I PA PËRMBUSHUR [5]
Qira-afatgjata me çmim simbolik për investitorët Call Center që punesojnë qindra persona
Fuqizim i biznesit të vogël dhe të mesëm (SME)
Çdo biznesi SME do ti njihet tatim i zbritshëm 12.000-100.000 lekë të reja për çdo vend pune që hap
Stimulim fiskal për ndërtimin e fabrikave të pasurimit dhe përpunimit të mineraleve Stimuj fiskalë për biznesin dhe skema Partneriteti Publik-Privat PËRMBUSHUR PJESËRISHT [6]
Zona të lira ekonomike ku bizneset përjashtohen për 5 vite nga tatim taksat Zona të lira ekonomike ku bizneset përjashtohen per 5 vite nga tatim taksat I PA PËRMBUSHUR [7]
Taksa dhe tatime ZERO për gjithë bizneset e reja të huaja jo-koncesionare që investojnë mbi 30 mln. Euro/vit për një periudhë 5 vjeçare
Tatim fitim zero për 3 vitet e para për bizneset prodhuese që punojnë mbi 30 punëtorë
Grante dhe kredi të buta me interes 3% për investimet në makineri dhe linja prodhimi
Investime në manifakturë, industri tekstile, materiale ndërtimi I PA PËRMBUSHUR[7]
Familja në nevojë paguan në “cash” ndërtuesit 20% të vlerës së apartamentit, pjesën e mbetur me këste 20 vjet me interes 3-4% I PA PËRMBUSHUR[8]
Kredi të buta për gratë sipërmarrëse me interes 3%
Dyfishim i numrit të bizneseve të inicuara nga gratë dhe vajzat
3-6 muajt e parë punëdhënësi subvencionohet me një pjesë të pagës kur punëson të rinj
20% e faturës së konsumit ushqimor bazë do jepet si pagesa të drejtpërdrejta për familjet në nevojë
Krijojmë Fondin e Granteve për blerjen e makinerive prodhuese për bizneset e reja
Për çdo të punësuar shtesë qeveria subvencionon fasonët në masën 10% të pagës së punëtorit
Kredi me interes të butë 3% për bizneset e reja që përpunimit ushqimor që punojnë mbi 20 punëtore dhe eksportojnë të paktën 50% të prodhimit
Brenda vitit 2017 rrisim eksportet shqiptare deri në 40% të GDP
POLITIKAT FISKALE
Ulje e TVSH-së së energjisë elektrike në nivelin 6% për familjarët
Pesëfishim i financimit publik për mbështetjen e bujqësisë
Zëra progresivë në buxhet për investime në infrastrukturën turistike Zëra progresivë në buxhet për investime në infrastrukturën turistike PËRMBUSHUR PJESËRISHT [8]
Rishikim i barrës fiskale mbi njësitë akomoduese Rishikim i barrës fiskale mbi njësitë akomoduese

 

PËRMBUSHUR PJESËRISHT [9]
Shkallëzim të TVSH për shërbimet turistike në 10% PËRMBUSHUR[10]
Heqje e tatim-fitimit, në katër vitet e para për industritë e reja agro-përpunuese Heqje e tatim-fitimit, në katër vitet e para për industritë e reja agro-përpunuese I PA PËRMBUSHUR  [11]
Heqje e akcizës dhe e taksës së qarkullimit të naftës për peshkimin Heqje e akcizës dhe taksave doganore për të gjitha lëndët e para, lëndët ndihmëse e ambalazhet që eksportohen Heqja e akcizës dhe taksës së qarkullimit të naftës për peshkimin PËRMBUSHUR [12]
160 milion US.D për të rimëkëmbur sistemin e ujitjes dhe kullimit brenda 4 viteve 160 milion USD për të rimëkëmbur sistemin e ujitjes dhe kullimit brenda 4 viteve PËRMBUSHUR PJESËRISHT [13]
Heqje e TVSH për vaksinat dhe ilaçet që përdoren për bujqësinë TVSH e shkallëzuar edhe për gjithë bazën furnizuese ushqimore në zonat rurale Heqje e TVSH për vaksinat dhe ilaçet që përdoren për bujqësinë I PA PËRMBUSHUR [14]
Heqje e TVSH për plehrat kimike, farat e fidanet Heqja e TVSH për plehrat kimike, farat e fidanet I PA PËRMBUSHUR [15]
Ulje rreth 35% e çmimit të naftës 50-55 lekë bazuar në çmimin aktual, me heqjen e akcizës,  taksës së qarkullimit bashkë me TVSH që zbatohet mbi këto dy taksa Ulje rreth 35% e çmimit të naftës me heqjen e akcizës, taksës së qarkullimit bashkë me TVSH që zbatohet mbi këto dy taksa I PA PËRMBUSHUR [16]
Deri në 10% e të ardhurave nga portet që shkojnë në favor të buxheteve vendore (Durrës, Vlorës, Sarandë dhe Shëngjin)
Nxitje sistemit të kredive dhe mikrokredive si dhe lehtësi fiskale për sipërmarrjet e të rinjve
Burim financiar jo më pak se 5% e PBB për arsimin
Dëmshpërblim i trashëgimtarëve të të pushkatuarve dhe ish të burgosurve nga viti i tretë i qeverisjes Dëmshpërblim i trashëgimtarëve të të pushkatuarve dhe ish të burgosurve nga viti i tretë i qeverisjes I PA PËRMBUSHUR [17]
Dëmshpërblim brenda dy viteve në vijim i gjithë ish të burgosurve që janë në jetë Dëmshpërblim brenda dy viteve në vijim i gjithë ish të burgosurve që janë në jetë I PA PËRMBUSHUR [18]
Dëmshpërblim në vitin e parë të qeverisjes për gjithë ish të burgosurat gra mbi 70 vjeç dhe ish të burgosurit burra mbi 75 vjeç Dëmshpërblim në vitin e parë të qeverisjes për gjithë ish të burgosurat gra mbi 70 vjeç dhe ish të burgosurit burra mbi 75 vjeç I PA PËRMBUSHUR [19]
Të gjitha shërbimet publike për veteranët do të jenë falas dhe do të përballohen nga shteti Të gjitha shërbimet publike për veteranët do të jenë falas dhe do të përballohen nga shteti I PA PËRMBUSHUR [20]
Mbështetje me pagesa në nivelin e pagës minimale për kujdestarët e personave me aftësi të kufizuar
Shërbime falas në shtëpi për të moshuarit mbi 75 vjeç
Lehtësim i barrës fiskale me reduktim të pjesshëm të taksave për familjet me shumë fëmijë
Rritja e pagave në polici. Inspektori do paguhet 570 mijë lekë; kryeinspektori 632 mijë lekë; nënkomisari 727 mijë lekë; komisari 800 mijë lekë; kryekomisari 880 mijë lekë; drejtuesi 1.12 milion lekë; drejtuesi parë 1.113.000 lekë; zëvendësdrejtori 1.280.000 lekë; drejtori 1.470.000 lekë
Hapa seriozë për shlyerjen e pjesës më të shtrenjtë të borxhit ekzistues Hapa seriozë për shlyerjen e pjesës më të shtrenjtë të borxhit ekzistues PËRMBUSHUR PJESËRISHT [21]
Defiçit dhe borxh publik nën kontroll përmes politikave të përgjegjshme fiskale Defiçit dhe borxh publik nën kontroll përmes politikave të përgjegjshme fiskale PËRMBUSHUR [22]
Thjeshtim i procedurave tatimore, fuqizim i shërbimit të asistencës ndaj tatimpaguesve Thjeshtim i procedurave tatimore, fuqizim i shërbimit të asistencës ndaj tatimpaguesve I PA PËRMBUSHUR [23]
Rimbursim korrekt i TVSH-së duke rimodeluar hallkat administrative Rimbursim automatik i TVSH në të gjitha llojet e detyrimeve që ka biznesi dhe eksportuesit Rimbursim korrekt i TVSH-së duke rimodeluar hallkat administrative I PA PËRMBUSHUR [24]
Heqje e referencave aktuale në dogana e tatime Transaksionet tatimore dhe doganore në “one-stop-shop” Heqje e referencave aktuale në dogana e tatime I PA PËRMBUSHUR [25]
Tatim fitimi për biznesin e madh do ketë vetëm një nivel Tatim fitimi për biznesin e madh do ketë vetëm një nivel PËRMBUSHUR  [26]
Heqja e taksës së biznesit të vogël Heqja e taksës së biznesit të vogël Heqja e taksës së biznesit të vogël PËRMBUSHUR PJESËRISHT [27]
Tatim mbi fitimin me dy nivele: një nivel për biznesin e madh dhe tjetri më ulët se ekzistuesi për biznesin e vogël Korrektim social të taksës së sheshtë dhe barrës fiskale Tatim mbi fitimin me dy nivele: një nivel për biznesin e madh dhe tjetri më ulët se ekzistuesi për biznesin e vogël PËRMBUSHUR [28]
Taksë progresive për të ardhurat personale Pagat mbi 50.000 lekë aplikohet 10% mbi gjithë pagesën Taksë progresive për të ardhurat personale PËRMBUSHUR PJESËRISH [29]
Korrektim social të taksës së sheshtë dhe barrës fiskale PËRMBUSHUR [30]
Pagat deri 35.000 lekë/muaj, zero tatim mbi të ardhurat

Në analizën e përmbushjes së programit të qeverisë “Rama 1” vërehet se:

  • Për ekonominë nga 26 premtime në fushatën zgjedhore janë marrë vetëm 8 pika në programin qeverisës (sa 31% e premtimeve të dy partive të koalicionit qeverisës). Nga këto pika të përzgjedhura janë përmbushur pjesërisht 2 pika programore (25% e programit) dhe nuk janë përmbushur 6 pika programore (75% e programit)
  • Për Politikat Fiskale nga 29 premtime në fushatën zgjedhore janë marrë 23 pika në programin qeverisës (sa 79% e premtimeve të dy partive të koalicionit qeverisës). Janë përmbushur vetëm 6 pika programore (20% e programit). Ndërkohë, janë përmbushur pjesërisht 7 pika programi qeverisës (30% e programit) dhe nuk janë përmbushur apo nuk kanë asnjë shenjë të provuar të tyre 10 pika të programit (50% e programit).

Nëse klikoni te secila nga pikat e programit në kolonën e katërt do të shikoni edhe nivelin e përmbushjes së tyre të provuar me faktet nga vetë aktiviteti i qeverisë për programin për Ekonominë në 2013 -2017.

Në ditët në vijim ne do të paraqesim përmbushjen e premtimeve nga program qeverisës 2009 – 2017  si dhe koston buxhetore të premtimeve për:

  • Bujqësinë, Mjedisin dhe Turizmin
  • Arsimin, Politikat sociale, Shëndetësinë dhe politikat administrative
  • Infrastrukturën dhe Energjinë, si dhe premtimet politike për shumë aspekte

[1] https://polifakt.al/meter/punesime-ne-turizmin-natyror/
[2] https://polifakt.al/meter/punesime-te-reja-ne-sherbimet-financiare-2/
[3] https://polifakt.al/meter/rritje-punesimesh-ne-bujqesi-2/
[4] https://polifakt.al/meter/rritje-punesimi-ne-infrastrukture/
[5]https://polifakt.al/meter/rritje-punesimit-nga-ppp-ne-energjetike/
[6] https://polifakt.al/meter/stimuj-fiskale-ne-skema-ppp/
[7] https://polifakt.al/meter/heqja-taksave-ne-zonat-e-lira-2/
[8] https://polifakt.al/meter/investime-ne-infrastrukturen-turistike/
[9] https://polifakt.al/meter/rishikim-i-barres-fiskale-per-hotelet/
[10] https://polifakt.al/meter/ulje-tvsh-se-per-sherbimet-turistike-2/
[11] https://polifakt.al/meter/heqje-e-tatim-fitimit-per-industrite-e-reja-agro-perpunuese/
[12] https://polifakt.al/meter/heqja-e-akcizes-dhe-takses-se-qarkullimit-te-naftes-per-peshkimin/
[13] https://polifakt.al/meter/rimekembja-e-sistemit-te-ujitjes-dhe-kullimit/
[14] https://polifakt.al/meter/heqje-e-tvsh-per-vaksinat-dhe-ilacet-e-bujqesise/
[15] https://polifakt.al/meter/heqja-e-tvsh-per-plehrat-kimike-farat-e-fidanet/
[16] https://polifakt.al/meter/ulje-rreth-35-e-cmimit-te-naftes/
[17] https://polifakt.al/meter/demshperblim-i-trashegimtareve-te-te-pushkatuarve/
[18] https://polifakt.al/meter/demshperblim-i-gjithe-ish-te-burgosurve-qe-jane-ne-jete/
[19] https://polifakt.al/meter/demshperblim-per-ish-te-burgosurit-gra-dhe-burra/
[20] https://polifakt.al/meter/sherbimet-publike-per-veteranet-do-te-jene-falas/
[21] https://polifakt.al/meter/shlyerja-e-pjeses-me-te-shtrenjte-te-borxhit/
[22] https://polifakt.al/meter/deficit-dhe-borxh-publik-nen-kontroll/
[23] https://polifakt.al/meter/thjeshtim-i-procedurave-tatimore/
[24] https://polifakt.al/meter/rimbursim-korrekt-i-tvsh-se/
[25] https://polifakt.al/meter/heqje-e-referencave-ne-dogana-e-tatime/
[26] https://polifakt.al/meter/tatim-fitimi-per-biznesin-e-madh-me-nje-nivel/
[27] https://polifakt.al/meter/heqja-e-takses-se-biznesit-te-vogel/
[28] https://polifakt.al/meter/tatim-mbi-fitimin-me-dy-nivele/
[29] https://polifakt.al/meter/takse-progresive-per-te-ardhurat-personale/
[30] https://polifakt.al/meter/korrektimi-i-takses-se-sheshte-2/

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *