Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Investime në Zhvillimin Rajonal”

Ky premtim ka si qëllim investimin e 2 miliardë euro për realizimin e 1200 projekteve infrastrukturore, të cilat do të realizohen në qytete, zona periferike dhe fshatra të thellë malorë. Kjo do të kontribuonte në përmirësimin e cilësisë së jetesës dhe zhvillimin e qëndrueshëm të rajoneve. Ky është një projekt ambicioz që kërkon një menaxhim të mirë, koordinim dhe financim të mjaftueshëm për të realizuar objektivat e tij.

1. Qartësia e Premtimit ✅ Premtimi është i qartë dhe i matshëm, pasi parashikon një investim të madh për zhvillimin rajonal dhe krijimin e mundësive për përmirësimin e infrastrukturës në disa zona të rëndësishme, që janë shpesh të lëna pas dore. Ky premtim përfshin një sërë projektesh në qytete dhe fshatra të ndryshme, duke i dhënë mundësi për zhvillim të qëndrueshëm dhe përmirësim të kushteve të jetesës.

Megjithatë, ka nevojë për më shumë detaje rreth përqendrimit të projekteve, prioriteteve të ndihmuara dhe ndarjes së fondeve për secilën zonë, si dhe për metodat e monitorimit dhe menaxhimit të investimeve. Një plan i detajuar për shpërndarjen e 2 miliardë eurove është thelbësor për të siguruar transparencë dhe përputhshmëri me qëllimet e zhvillimit rajonal.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë, por pa detaje të plota për implementimin dhe ndarjen e fondeve)

2. Krahasimi me Mandatin 2021-2025 dhe Progresi deri Tani ⚠️ Ky premtim është një vazhdim i strategjive të mëparshme të zhvillimit rajonal, të cilat janë përpjekur të përmirësojnë infrastrukturën dhe të mundësojnë rritje ekonomike në zona më pak të zhvilluara. Megjithatë, ka pasur vonesa dhe pengesa në in e disa projekteve infrastrukturore të mëparshme.

Në vitin 2021, raportet përshkruan in e një numri të kufizuar projektesh (diku rreth 30% të projekteve të planifikuara), dhe problemet kryesore kanë përfshirë mungesën e burimeve financiare, pengesat ligjore dhe ngadalësimin e zbatimit të projekteve. Pavarësisht përpjekjeve për të alokuar fonde dhe për të tërhequr financime të huaja, ritmi i implementimit ka mbetur pas pritshmërive.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Ka pasur vonesa të mëdha në implementimin e projekteve të mëparshme dhe dështim në realizimin e objektivave)

3. Shpenzimet dhe Menaxhimi Financiar ⚠️ Ky premtim kërkon një menaxhim të fuqishëm të financave dhe alokimin e burimeve të mjaftueshme për realizimin e projekteve. Buxheti prej 2 miliardë eurosh është një shumë e madhe, dhe është i nevojshëm një plan i detajuar për shpërndarjen e këtyre fondeve për t’iu përgjigjur nevojave të ndryshme të rajoneve. Nga ana tjetër, mbështetja e financimeve të huaja, përmes granteve dhe kredive nga institucione ndërkombëtare, mund të jetë një mundësi për të siguruar financimin e duhur.

Nëse vlerësojmë shpenzimet e bëra në vitet e fundit për zhvillimin rajonal, mund të vihet re se, edhe pse ka pasur disa investime të rëndësishme, si ndërtimi i rrugëve dhe përmirësimi i infrastrukturës në disa zona, nuk ka pasur një angazhim të mjaftueshëm për mbulimin e gjithë nevojave. Për të realizuar 1200 projekte dhe për të arritur një zhvillim të qëndrueshëm, do të nevojiten burime të mëdha financiare dhe një planifikim afatgjatë.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Shpenzimet e bëra deri tani janë më të vogla se sa kërkohet për realizimin e këtij objektivi)

4. Përgjegjësitë për Menaxhimin dhe Koordinimin ⚠️ Ky premtim kërkon një koordinim të fortë midis institucioneve qeveritare dhe pushtetit vendor për të realizuar projektet infrastrukturore. Suksesi i zbatimit të këtij premtimi do të varet nga aftësitë menaxheriale të institucioneve dhe koordinimi i duhur midis tyre.

Ndërkohë që ka pasur përpjekje për të përmirësuar menaxhimin dhe koordinimin në zhvillimin rajonal, ka pasur gjithashtu shumë shembuj të mosmarrëveshjeve mes institucioneve dhe vonesave në projektet e implementuara. Kjo ka sjellë një vonesë në in e disa projekteve, si dhe një koordinim të dobët për ndarjen e burimeve financiare dhe implementimin e projekteve.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Përgjegjësitë për menaxhim janë të shpërndara dhe ka probleme koordinimi)

5. Ndikimi Ekonomik dhe Social ✅ Ky premtim ka potencialin për të krijuar një ndikim të madh në zhvillimin ekonomik të rajoneve, duke përmirësuar infrastrukturën dhe duke ofruar mundësi për punësim dhe zhvillim ekonomik, veçanërisht në zonat rurale dhe malore. Projekte të tilla mund të përmirësojnë cilësinë e jetesës, si dhe të mundësojnë rritjen e mundësive për turizmin dhe bujqësinë, dy sektorë të rëndësishëm për zhvillimin rajonal.

Po ashtu, investimet në infrastruktura do të lehtësojnë qasjen në shërbime dhe mundësojnë rritjen e investimeve private në këto zona, çka do të sjellë rritje të ekonomisë lokale dhe të ardhura për banorët.

📌 Vlerësimi: ✅ (Ndikim pozitiv në zhvillimin ekonomik dhe social)

6. Afati i Zbatimit ⚠️ Ky premtim ka një afat të qartë për realizimin e 1200 projekteve, megjithatë ky afat mund të ketë vështirësi për shkak të volumit të madh të projekteve dhe nevojës për financime të mjaftueshme. Për të përmbushur objektivin deri në fund të mandatit, qeveria do të duhet të sigurojë një alokim të shpejtë dhe të plotë të fondeve dhe të menaxhojë projektet në një mënyrë efikase.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afati është ambicioz, por mund të ketë sfida të mëdha në realizimin e tij)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Investime në Zhvillimin Rajonal”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 4.1/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm, por pa detaje të plota për implementimin dhe ndarjen e fondeve)

• Krahasimi me Mandatin 2021-2025 dhe Progresi deri Tani: ⚠️ (Ka pasur vonesa dhe pengesa në realizimin e projekteve të mëparshme)

• Shpenzimet dhe Menaxhimi Financiar: ⚠️ (Shpenzimet e bëra deri tani janë të pamjaftueshme për realizimin e këtij objektivi)

• Përgjegjësitë për Menaxhimin dhe Koordinimin: ⚠️ (Ka pasur vështirësi në koordinimin midis institucioneve)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Ndikim pozitiv në zhvillimin e rajoneve dhe mundësitë për punësim dhe zhvillim ekonomik)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afati është realist, por kërkon burime dhe koordinim të shpejtë)

Ky premtim është ambicioz dhe ka potencial të madh për zhvillimin e rajoneve, por realizimi i tij kërkon angazhim të fortë financiar dhe menaxhues. Për të arritur sukses, është e nevojshme një koordinim i mirë mes institucioneve dhe sigurimi i burimeve financiare të mjaftueshme për realizimin e projekteve të shumta.

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Rehabilitimi i Rrjeteve Ujore”

Ky premtim ka për qëllim in e ndërtimit dhe rehabilitimin të rrjeteve ujore në 16 zona urbane dhe 37 zona rurale, me qëllim sigurimin e një shërbimi ujësjellës të qëndrueshëm dhe cilësor për të gjithë qytetarët. Ky është një objektiv i rëndësishëm për përmirësimin e shërbimit të furnizimit me ujë, veçanërisht në zonat që ende nuk kanë akses të mjaftueshëm ose që kanë infrastrukturë të dobët.

1. Qartësia e Premtimit ✅ Premtimi është i qartë dhe synon rehabilitimin e rrjeteve ujore në zona të caktuara urbane dhe rurale, që kanë nevojë për investime për të garantuar furnizim të qëndrueshëm me ujë. Ai përfshin 16 zona urbane dhe 37 zona rurale, ku janë të nevojshme përmirësime të mëdha. Kjo është një synim i drejtpërdrejtë dhe i matshëm.

Megjithatë, mbeten të paqartë disa detaje për metodat dhe burimet e financimit të këtij projekti, si dhe ndarja e buxhetit për secilën zonë. Nevojiten më shumë informacion për kalendarin e punimeve dhe planet e koordinimit për të siguruar zbatimin në kohë.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë, por pa detaje të plota për implementim dhe financim)

2. Krahasimi me Mandatin 2021-2025 dhe Progresi deri Tani ⚠️ Ky premtim është i lidhur ngushtë me një nga objektivat kryesore të politikës ujësjellësit dhe është përfshirë vazhdimisht në planet qeveritare që nga vitet e para të mandatit. Megjithatë, realizimi i këtij premtimi është hasur me sfida të mëdha. Deri tani, ka pasur vonesa dhe pengesa i të disa projekteve të mëparshme për rehabilitimin e rrjeteve, sidomos në zonat rurale.

Për shembull, në vitin 2020, u raportua se vetëm 45% e zonave rurale kishin përfituar nga rehabilitimi i rrjeteve ujore, ndërkohë që premtimi ishte për rehabilitimin e 70% deri në fund të mandatit të katërt. Edhe pse janë realizuar disa projekte të mëdha për qytetet, zona të largëta dhe të izoluara mbeten të papërfshira.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Dështimi në realizimin e objektivave të mëparshme dhe sfidat për realizimin e premtimeve)

3. Shpenzimet dhe Menaxhimi Financiar ⚠️ Për realizimin e këtij premtimi, investimet do të kërkojnë fonde të konsiderueshme. Pavarësisht përpjekjeve për alokim të fondeve nga buxheti i shtetit, raportet financiare sugjerojnë se shpenzimet e bëra deri tani kanë qenë më të ulëta se planifikimi i fillimit të mandatit. Në vitin 2021, qeveria raportoi shpenzime prej 25 milionë eurosh për rehabilitimin e rrjeteve ujore, por nuk ka pasur një ritëm të shpejtë të implementimit në zonat rurale.

Për realizimin e këtij premtimi deri në fund të mandatit, do të nevojiten investime të reja dhe menaxhim më të mirë të burimeve financiare, përfshirë mundësinë për kredi dhe grante ndërkombëtare. Nëse nuk alokohen burimet e duhura, mund të ketë vonesa të mëtejshme dhe dështim në realizimin e këtij qëllimi.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Shpenzimet e bëra deri tani janë të pamjaftueshme për të mbuluar të gjitha nevojat për rehabilitimin e rrjeteve ujore)

4. Përgjegjësitë për Menaxhimin dhe Koordinimin ⚠️ Ky premtim kërkon një menaxhim të fuqishëm dhe koordinim të ngushtë midis institucioneve përgjegjëse për ujësjellësin dhe pushtetit vendor. Megjithatë, ka pasur vështirësi të vazhdueshme në koordinimin midis institucioneve që menaxhojnë projektet e ujësjellësit dhe pushtetit lokal, duke çuar në vonesa dhe mangësi në implementim.

Në nivel qeveritar, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë është përgjegjëse për zhvillimin e politikave dhe ndihmën për financimin e projekteve, ndërsa Autoriteti i Ujit dhe kompanitë rajonale të ujësjellësit janë përgjegjëse për menaxhimin dhe implementimin. Disa nga këto institucione kanë pasur mangësi në kapacitete teknike dhe menaxheriale, çka ka ndikuar në realizimin e objektivave.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Përgjegjësitë janë të shpërndara, dhe koordinimi institucional ka hasur në vështirësi)

5. Ndikimi Ekonomik dhe Social ✅ Ky premtim ka një ndikim të drejtpërdrejtë në përmirësimin e kushteve të jetesës, veçanërisht në zonat rurale ku furnizimi me ujë është i papërshtatshëm ose i pamjaftueshëm. Rehabilitimi i rrjeteve do të mundësojë një furnizim më të qëndrueshëm dhe cilësor me ujë të pijshëm, duke përmirësuar shëndetin dhe sigurinë e qytetarëve.

Po ashtu, kjo do të ndikojë pozitivisht në zhvillimin e sektorëve të tjerë, si bujqësia dhe turizmi, të cilat varen nga furnizimi me ujë. Me një furnizim të qëndrueshëm, do të mundësohet rritja e produktivitetit dhe siguria e zhvillimit ekonomik në këto zona.

📌 Vlerësimi: ✅ (Ndikim pozitiv në kushte të jetesës dhe zhvillim ekonomik)

6. Afati i Zbatimit ⚠️ Ky premtim ka një afat të qartë deri në fund të mandatit të katërt. Megjithatë, për të realizuar objektivat, është e nevojshme të rritet intensiteti i punimeve dhe të alokohen burime të mjaftueshme financiare. Dërgimi i fondeve dhe implementimi në afate të përcaktuara është kyç për përmbushjen e këtij premtimi.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afati është realist, por kërkon angazhim të madh dhe burime të nevojshme)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Rehabilitimin e Rrjeteve Ujore”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 3.7/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë, por pa detaje të plota për implementim dhe financim)

• Krahasimi me Mandatin 2021-2025 dhe Progresi deri Tani: ⚠️ (Ka pasur vonesa dhe pengesa për realizimin e objektivave)

• Shpenzimet dhe Menaxhimi Financiar: ⚠️ (Shpenzimet e bëra deri tani janë të pamjaftueshme për të realizuar të gjithë objektivat)

• Përgjegjësitë për Menaxhimin dhe Koordinimin: ⚠️ (Ka pasur vështirësi në koordinim dhe menaxhim)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Ndikim pozitiv në kushte të jetesës dhe zhvillimin ekonomik)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afati është realist, por kërkon angazhim të vazhdueshëm dhe burime të mjaftueshme)

Ky premtim është ambicioz dhe ka një ndikim të rëndësishëm në përmirësimin e kushteve të jetesës dhe zhvillimin e rajoneve rurale, por realizimi i tij kërkon përpjekje të mëdha financiare dhe menaxhim të fuqishëm. Për të arritur sukses, është e nevojshme që qeveria të përmbushë angazhimet e saj dhe të sigurojë burimet e nevojshme për implementimin e projekteve të rrjeteve ujore.

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Furnizim 24-orësh me Ujë gjatë Zhvillimit të Mandatit”

Ky premtim ka për qëllim sigurimin e furnizimit 24-orësh me ujë për të gjitha zonat urbane dhe 90% të zonave rurale deri në fund të mandatit të katërt. Synimi është të përmirësohet aksesimi në ujë të pijshëm dhe të sigurohet një shërbim i qëndrueshëm dhe i besueshëm për të gjithë qytetarët.

1. Qartësia e Premtimit ✅ Premtimi është i qartë në artikulimin e objektivit për furnizim 24-orësh me ujë për zonat urbane dhe 90% të zonave rurale deri në fund të mandatit të katërt. Ky është një premtim ambicioz që kërkon investime të konsiderueshme dhe një menaxhim të duhur të burimeve për të realizuar objektivat e parashikuara.

Në të njëjtën kohë, mungojnë detaje të plota rreth financimit dhe metodave të zbatimit të këtij objektivi. Duhen përcaktuar qartë burimet financiare dhe planifikimi i projekteve, duke pasur parasysh angazhimet buxhetore të tjera për sektorët si infrastruktura rrugore, shëndetësia dhe arsimi.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë, por pa detaje për implementim dhe burime financiare)

2. Krahasimi me Mandatin 2021-2025 dhe Progresi deri Tani ⚠️ Ky premtim ka qenë një prioritet i shpallur qysh nga viti 2017, dhe është përfshirë vazhdimisht në planet e zhvillimit dhe buxhetet e ndryshme qeveritare. Megjithatë, deri tani janë hasur disa vështirësi në arritjen e objektivave të parashikuara. Gjatë këtyre viteve, ka pasur disa përmirësime në qytetet e mëdha si Tirana dhe Durrësi, ku janë realizuar disa investime për përmirësimin e furnizimit me ujë, por ende ka shumë zona rurale që përballen me furnizim të pamjaftueshëm dhe ndërprerje të shpeshta.

Për shembull, në vitin 2020, qeveria raportoi se vetëm 68% e zonave urbane dhe 35% e zonave rurale kishin një furnizim të vazhdueshëm me ujë, ndërkohë që premtimi ishte që ky nivel të arrinte deri në 100% për qytetet dhe 90% për zonat rurale deri në fund të mandatit të katërt. Në këtë kontekst, shumë projekte janë vonuar dhe kanë mbetur të papërmbushura, duke ndikuar në besueshmërinë e premtimeve qeveritare.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Ka pasur vonesa dhe dështime në realizimin e premtimeve të mëparshme, veçanërisht për zonat rurale)

3. Shpenzimet dhe Menaxhimi Financiar ⚠️ Pavarësisht përpjekjeve për të përmirësuar furnizimin me ujë, shpenzimet deri tani kanë qenë më të ulëta se sa kishte planifikuar qeveria në vitet e para të mandatit. Për shembull, në vitin 2021, qeveria raportoi shpenzime të përgjithshme prej 35 milionë euro për projekte të furnizimit me ujë, por investimet nuk kanë arritur të mbulojnë të gjitha nevojat dhe mungesat, sidomos në zonat rurale. Kjo ka sjellë edhe një shpërndarje të pabarabartë të shërbimeve, ku qytetet kanë pasur përparësi në krahasim me zonat e largëta.

Për realizimin e këtij premtimi në mënyrë efektive deri në fund të mandatit, janë të nevojshme investime të mëdha, duke përfshirë ndërtimin e infrastrukturës të re dhe rinovimin e sistemeve ekzistuese. Bazuar në analizën e shpenzimeve të mëparshme, është e qartë se duhet të bëhen angazhime të reja për burime financiare, përfshirë mundësinë për kredi dhe grante ndërkombëtare për të mbështetur projektet e mëdha të infrastrukturës.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Shpenzimet e bëra deri tani janë të pamjaftueshme për të mbuluar nevojat e sektorit dhe për të realizuar objektivat)

4. Përgjegjësitë për Menaxhimin e Ujit ⚠️ Menaxhimi i burimeve të ujit ka qenë një sfidë e vazhdueshme. Ndërsa ka pasur përpjekje për të decentralizuar menaxhimin e ujit dhe për t’i dhënë më shumë kompetenca autoriteteve lokale, shumë prej këtyre strukturave janë ende të pafuqishme për të menaxhuar eficientisht burimet dhe shërbimet. Kjo ka sjellë shpenzime të larta dhe përdorim të pasaktë të burimeve, veçanërisht në zonat rurale.

Në nivel qeveritar, Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë është përgjegjëse për hartimin e politikave dhe koordinimin e projekteve, ndërsa Autoriteti i Ujit është përgjegjës për menaxhimin e shërbimeve. Megjithatë, ka pasur vështirësi në koordinimin midis këtyre institucioneve dhe me aktorët lokalë, çka ka sjellë vonesa dhe probleme me realizimin e objektivave.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Ka pasur mangësi në menaxhimin e burimeve dhe koordinimin institucional)

5. Ndikimi Ekonomik dhe Social ✅ Ky premtim ka një ndikim të dukshëm në përmirësimin e kushteve të jetesës, sidomos për qytetarët që jetojnë në zona të izoluara dhe që përballen me ndërprerje të shpeshta të furnizimit me ujë. Furnizimi 24-orësh do të ndikojë pozitivisht në shëndetin publik, do të ulë sëmundshmërinë e shkaktuar nga uji i pisët dhe do të rrisë sigurinë e përdorimit të ujit në çdo shtëpi.

Në të njëjtën kohë, ky premtim ka një ndikim të drejtpërdrejtë në zhvillimin ekonomik. Mungesa e ujit të pijshëm ka ndikuar negativisht në sektorë të tillë si bujqësia dhe turizmi. Duke garantuar furnizimin 24-orësh, qeveria do të mundësojë zhvillimin më të shpejtë të këtyre sektorëve dhe do të krijojë mundësi për rritje të ekonomisë.

📌 Vlerësimi: ✅ (Ndikim pozitiv në përmirësimin e kushteve të jetesës dhe zhvillimin ekonomik)

6. Afati i Zbatimit ⚠️ Ky premtim ka një afat të qartë deri në fund të mandatit të katërt. Megjithatë, për të arritur objektivat e parashikuara, është e nevojshme që qeveria të rrisë ritmin e investimeve dhe të përshpejtojë realizimin e projekteve. Duke marrë parasysh që shumë projekte kanë pasur vonesa dhe se ka pasur vonesa në implementimin e masave për zonat rurale, mund të ketë një ndalim në realizimin e tij brenda afatit të përcaktuar.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afati kërkon përpjekje të mëdha dhe ritëm të shpejtë për të realizuar objektivat)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Furnizimin 24-orësh me Ujë për të Gjatë Zhvillimit të Mandatit”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 4.1/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë, por pa detaje për implementim dhe burime financiare)

• Krahasimi me Mandatin 2021-2025 dhe Progresi deri Tani: ⚠️ (Ka pasur vonesa dhe dështime në realizimin e premtimeve të mëparshme)

• Shpenzimet dhe Menaxhimi Financiar: ⚠️ (Shpenzimet e bëra deri tani janë të pamjaftueshme për të mbuluar nevojat)

• Përgjegjësitë për Menaxhimin e Ujit: ⚠️ (Ka pasur mangësi në menaxhimin dhe koordinimin institucional)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Ndikim pozitiv në zhvillimin ekonomik dhe mirëqenien sociale)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afati kërkon periudha të gjata dhe angazhim të vazhdueshëm)

Ky premtim ka potencial të ndihmojë në përmirësimin e kushteve të jetesës dhe zhvillimin ekonomik, por kërkon angazhime të mëdha financiare dhe menaxhim të fuqishëm institucional për të arritur suksesin e parashikuar.

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Perfundimi i Projekteve të mëdha Infrastrukturore”

Ky premtim synon të garantojë in e projekteve të mëdha infrastrukturore brenda afateve të përcaktuara dhe pa kosto shtesë për qytetarët. Fokus kryesor është i i projekteve ekzistuese me fonde të sigurta dhe një menaxhim më efikas të tyre.

1. Qartësia e Premtimit

✅ Premtimi është i qartë, por ka vështirësi në matjePremtimi është i qartë në aspektin e qëllimit: perfundimi i projekteve të nisura, por matja e suksesit të tij mund të jetë sfiduese. Nuk është specifikuar cilët projekte do të përfundojnë, sa fonde janë të sigurta, dhe si do të shmangen kostot shtesë. Nëse projekti përfshin infrastruktura madhore si rrugë, porte, hekurudha apo aeroporte, çdo shtyrje afati ose mbi-kosto mund të ndikojë në besueshmërinë e premtimit.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë, por me sfida në matje dhe transparencë)

2. Shpenzimet dhe Kostoja e Projekteve të Mëdha Infrastrukturore

⚠️ Kostoja reale shpesh është më e lartë se vlerësimi fillestarProjektet e mëdha infrastrukturore zakonisht përballen me mbikosto për shkak të zgjatjes së afateve, rritjes së çmimeve të materialeve dhe ndryshimeve në kontratat publike. Historikisht, projektet si rrugët kombëtare, portet apo hekurudhat në Shqipëri kanë pasur mbikosto që shkojnë nga 20% deri në 50% më shumë se parashikimi fillestar.

Shembuj konkretë:

• Rruga e Arbrit (parashikuar 250 milionë €, i ka kaluar 400 milionë €).

• Porti i ri i Durrësit (fillimisht 450 milionë €, me rreziqe për rritje të kostove).

• Rrugët Milot-Fier dhe Milot-Shkodër, me vlerësime fillestare 5-10 milionë €/km, por me kosto të pritshme më të larta për shkak të çmimeve të ndërtimit dhe shtyrjeve.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Kosto të larta, me rreziqe të mbikostove)

3. Kapacitetet Fiskale dhe Financimi

⚠️ Premtimi varet nga burimet e financimiti i projekteve kërkon fonde të sigurta, por nëse financimi vjen nga borxhi publik, kjo mund të ndikojë negativisht stabilitetin fiskal. Shqipëria ka aktualisht një borxh publik mbi 60% të PBB-së, dhe angazhimi për projekte të mëdha mund ta rrisë më tej këtë nivel.

Mundësi financimi:

1. Buxheti i Shtetit – mund të shkaktojë kufizime për projekte të tjera.

2. PPP-të dhe koncesionet – kanë sjellë rritje të detyrimeve financiare dhe kosto të larta afatgjata për qytetarët.

3. Huamarrja e jashtme – mund të sjellë rreziqe të mëdha fiskale nëse nuk menaxhohet me kujdes.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Burimet financiare jo të qarta, rrezik i lartë për borxhin publik)

4. Ndikimi Ekonomik dhe Social

✅ Përmirësimi i infrastrukturës sjell përfitime afatgjatai i projekteve të mëdha infrastrukturorë ka një ndikim pozitiv në zhvillimin ekonomik, përmirësimin e lidhjeve të transportit dhe rritjen e investimeve të huaja. Përmirësimi i rrugëve dhe porteve mund të ndihmojë bizneset duke ulur kostot e transportit dhe duke rritur konkurrueshmërinë e ekonomisë shqiptare.

📌 Vlerësimi: ✅ (Ndikim i rëndësishëm ekonomik dhe përmirësim i kushteve për qytetarët dhe bizneset)

5. Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ

⚠️ Ekzistojnë sfida në zbatimin dhe mbikëqyrjen e projekteveHistorikisht, vonesat në projektet infrastrukturore kanë ardhur si pasojë e menaxhimit të dobët dhe mungesës së transparencës. Për të shmangur mbikostot dhe vonesat, duhet një mbikëqyrje më e fortë e kontratave dhe rritje e efikasitetit të administratës publike.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Sfida në menaxhim dhe mbikëqyrje të projekteve)

6. Afati i Zbatimit

⚠️ Afatet mund të shtyhen për shkak të burokracisë dhe vështirësive teknikeNdërtimi i projekteve të mëdha infrastrukturore shpesh vonohet për shkak të proceseve burokratike, procedurave të prokurimit dhe problemeve teknike. Nëse synohet që të gjitha projektet ekzistuese të përfundojnë brenda një mandati qeverisës, është e domosdoshme të përmirësohet kapaciteti administrativ dhe të shmangen pengesat ligjore.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afate të rrezikuara nga vonesat dhe sfidat teknike)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Perfundimi i Projekteve të Mëdha Infrastrukturore”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 3.6/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë, por me sfida në matje dhe transparencë)

• Shpenzimet dhe Kostoja: ⚠️ (Kosto të larta, me rreziqe të mbikostove)

• Kapacitetet Fiskale dhe Financimi: ⚠️ (Burimet financiare jo të qarta, rrezik i lartë për borxhin publik)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Përfitime të drejtpërdrejta ekonomike dhe infrastrukturore)

• Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ: ⚠️ (Sfida në menaxhim dhe mbikëqyrje të projekteve)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afate të rrezikuara nga vonesat dhe sfidat teknike)

Ky premtim ka një ndikim të rëndësishëm në përmirësimin e infrastrukturës dhe ekonomisë shqiptare, por realizimi i tij varet nga burimet financiare dhe menaxhimi efektiv i projekteve. Për të siguruar suksesin e këtij plani, duhet transparencë më e madhe në koston e projekteve, një sistem i fortë mbikëqyrjeje për të shmangur mbikostot dhe një planifikim më i kujdesshëm për të mos rënduar borxhin publik

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Investime në Sistemet Inteligjente të Transportit”

Ky premtim ka të bëjë me implementimin e sistemeve inteligjente të transportit (ITS) për të optimizuar trafikun dhe për të reduktuar kohën e udhëtimit në rrugët kombëtare dhe urbane. Objektivi është që të kontribuohet në një transport më efikas dhe më të sigurt, duke përdorur teknologji të avancuara për menaxhimin e trafikut dhe përmirësimin e kushteve të udhëtimit.

1. Qartësia e Premtimit

✅ Premtimi është i qartë dhe i matshëm:Premtimi është i qartë dhe i matshëm pasi synon përmirësimin e efikasitetit të transportit përmes përdorimit të sistemeve inteligjente të transportit. Rezultatet mund të matën përmes uljes së kohës së udhëtimit dhe përmirësimit të menaxhimit të trafikut. Për shembull, implementimi i semaforëve inteligjentë dhe sistemet e monitorimit të trafikut mund të tregojnë përmirësimin e fluksit të trafikut dhe uljen e vonesave.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

2. Shpenzimet dhe Kostoja e Investimit në Sistemet Inteligjente të Transportit

⚠️ Kostoja fillestare dhe ndikimi në buxhetin publik:Implementimi i sistemeve inteligjente të transportit kërkon investime të konsiderueshme për instalimin e pajisjeve dhe teknologjisë, si semaforë inteligjentë, kamera monitorimi, sisteme të menaxhimit të trafikut në kohë reale, dhe platforma për ndjekjen e fluksit të trafikut. Kostoja fillestare për këto investime mund të variojë nga 10 deri në 20 milionë euro për qytetë të mëdha si Tiranë, Durrës ose Shkodër. Po ashtu, implementimi i këtyre sistemeve mund të përfshijë kostot për miratimin dhe zbatimin e projekteve për disa vite.

Shpenzimet për këtë projekt mund të arrijnë rreth 50 milionë euro për implementimin e sistemeve të menaxhimit të trafikut në nivel kombëtar dhe urban, dhe kjo mund të kërkojë burime të tjera financiare për mirëmbajtje dhe operim të vazhdueshëm. Me kalimin e kohës, mund të ketë mundësi për të reduktuar shpenzimet për mirëmbajtje dhe për të rritur efikasitetin e sistemit.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Kosto e konsiderueshme, mundësi për rritje të shpenzimeve për shkak të nevojës për mirëmbajtje dhe përditësim të sistemeve)

3. Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare

⚠️ Nevoja për burime financiare dhe menaxhim të kujdesshëm të burimeve:Për realizimin e këtij projekti, do të kërkohet financim të shtuar nga buxheti i shtetit dhe mundësi huamarrjeje nga burime të jashtme si kredite dhe grante nga donatorët ndërkombëtarë. Do të jetë e nevojshme që financimi të jetë i qëndrueshëm dhe i menaxhuar mirë për të shmangur ndikuar negativisht në borxhin publik. Po ashtu, mund të kërkohet bashkëpunim me operatorë privatë për të siguruar investime shtesë dhe për të ndihmuar në ndihmën e funksionimit të sistemeve të menaxhimit të trafikut.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Nevojë për menaxhim të kujdesshëm të burimeve financiare dhe mundësi për huamarrje)

4. Ndikimi Ekonomik dhe Social

✅ Përfitimet për qytetarët dhe bizneset:Investimi në sisteme inteligjente të transportit ka një ndikim të drejtpërdrejtë në përmirësimin e efikasitetit të transportit dhe uljen e kohës së udhëtimit. Kjo mund të kontribuojë në uljen e kostove të transportit për qytetarët dhe bizneset, duke rritur produktivitetin e punës dhe duke përmirësuar lidhjet ndërkombëtare dhe ndërqytetëse. Gjithashtu, ky investim mund të ndihmojë në përmirësimin e sigurisë dhe uljen e aksidenteve të trafikut.

Një përfitim tjetër është që qytetarët do të përjetojnë përmirësime të dukshme në udhëtimet e tyre ditore, si dhe rritje të kënaqësisë nga shërbimi i transportit.

📌 Vlerësimi: ✅ (Përfitime të drejtpërdrejta sociale dhe ekonomike për qytetarët dhe bizneset)

5. Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ

✅ Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme për realizimin e projektit:Ky projekt ka mbështetje politike të gjerë, pasi përmirësimi i trafikut dhe rritja e efikasitetit të transportit janë prioritet për zhvillimin e infrastrukturës dhe rritjen e cilësisë së jetesës për qytetarët. Po ashtu, administrata e qeverisë ka kapacitete të mjaftueshme për të zbatuar projekte të ngjashme dhe për të menaxhuar procesin e implementimit dhe monitorimit.

📌 Vlerësimi: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme)

6. Afati i Zbatimit

⚠️ Afatet mund të shtrihen për shkak të teknologjisë dhe infrastrukturës së nevojshme:Implementimi i sistemeve inteligjente të transportit mund të kërkojë kohë të gjatë për zbatimin e plotë, për shkak të kërkesave teknike dhe infrastrukturës së nevojshme për të instaluar dhe integruar sistemet. Disa sisteme mund të kërkojnë periudha të gjata për testimin dhe optimizimin për të arritur rezultatet e dëshiruara.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afat ambicioz, mundësi për vonesa teknologjike)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Investime në Sistemet Inteligjente të Transportit”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 4.2/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

• Shpenzimet dhe Kostoja e Investimit: ⚠️ (Kosto e konsiderueshme, mundësi për rritje të shpenzimeve për shkak të nevojës për mirëmbajtje dhe përditësim të sistemeve)

• Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare: ⚠️ (Nevojë për menaxhim të kujdesshëm të burimeve financiare dhe mundësi për huamarrje)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Përfitime të drejtpërdrejta sociale dhe ekonomike)

• Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afat ambicioz, mundësi për vonesa teknologjike)

Ky projekt ka potencial të sjellë përfitime të rëndësishme për qytetarët dhe bizneset, duke përmirësuar efikasitetin dhe sigurinë e transportit. Megjithatë, ai përballon sfida të konsiderueshme financiare dhe teknologjike, të cilat mund të ndikojnë në realizimin e tij brenda afateve dhe koston tare.

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Përmirësimi i Sigurisë së Rrugëve Kombëtare”

Ky premtim ka të bëjë me përmirësimin dhe rritjen e sigurisë në rrugët kombëtare të Shqipërisë. Plani përfshin përmirësimin e mirëmbajtjes, standardizimin e infrastrukturës dhe ndriçimin modern të rrugëve kryesore për të siguruar kushte më të sigurta dhe më të komfortshme për udhëtarët. Ky projekt ka për qëllim uljen e aksidenteve dhe përmirësimin e kushteve të transportit në rrugët e vendit.

1. Qartësia e Premtimit

✅ Premtimi është i qartë dhe i matshëm:Premtimi është i qartë dhe i matshëm, pasi parashikon përmirësimin e sigurisë në rrugët kombëtare përmes mirëmbajtjes dhe ndriçimit modern. Kjo mund të matet nëpërmjet uljes së aksidenteve dhe përmirësimit të kushteve për udhëtarët. Po ashtu, implementimi i këtij plani mund të verifikohet nga inspektime dhe monitorime të infrastrukturës rrugore.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

2. Shpenzimet dhe Kostoja e Përmirësimit të Sigurisë

⚠️ Kostoja e mundshme e këtij projekti është e konsiderueshme:Përmirësimi i sigurisë së rrugëve kombëtare kërkon investime të mëdha për ndriçimin modern dhe mirëmbajtjen standardizuese të rrugëve. Kjo do të përfshijë si ndihmën për infrastrukturën ekzistuese ashtu edhe ndërtimin e sistemeve të reja të sigurisë dhe ndriçimit. Disa segmente rrugore do të kërkojnë përmirësime më të mëdha, përfshirë rinovimin e mbikalimeve dhe ndihmës për sigurinë e lëvizjes së automjeteve.

Kostoja fillestare mund të jetë e lartë, dhe afatet mund të ndikojnë në rritjen e saj për shkak të vonesave që mund të ndodhin gjatë punimeve. Nëse nuk sigurohen financime të qëndrueshme, projekti mund të ndikojë negativisht në buxhetin publik dhe të çojë në rritjen e borxhit.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Kosto e konsiderueshme, mundësi për rritje të shpenzimeve për shkak të vonesave dhe kompleksitetit të projektit)

3. Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare

⚠️ Mbështetje për financimin e këtij projekti dhe nevoja për menaxhim të kujdesshëm të burimeve:Për të realizuar përmirësimin e sigurisë në rrugët kombëtare, mund të kërkohet financim shtesë nga buxheti i shtetit, si dhe mundësi huamarrjeje nga donatorët ose institucione financiare ndërkombëtare. Kjo do të kërkojë menaxhim të kujdesshëm të burimeve dhe koordinim me aktorët ndërkombëtarë për të siguruar fondet e nevojshme pa rritur ndjeshëm borxhin publik.

Nëse financimi është i siguruar në mënyrë të qëndrueshme, ky projekt mund të realizohet në mënyrë efektive dhe në përputhje me afatet e parashikuara.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Nevojë për burime financiare shtesë dhe menaxhim të kujdesshëm të borxhit)

4. Ndikimi Ekonomik dhe Social

✅ Ky projekt ka ndikim të drejtpërdrejtë në përmirësimin e kushteve të jetesës dhe sigurisë për qytetarët:Përmirësimi i sigurisë rrugore do të ulë numrin e aksidenteve dhe do të rrisë besimin e qytetarëve në sistemin e transportit të vendit. Ky projekt ka ndikim të drejtpërdrejtë në shëndetin dhe sigurinë e qytetarëve dhe mund të kontribuojë në përmirësimin e cilësisë së jetës. Po ashtu, përmirësimi i rrugëve do të ndihmojë në rritjen e efikasitetit të transportit dhe mund të çojë në uljen e kostove të transportit për bizneset, duke rritur kështu produktivitetin e sektorëve të ndryshëm.

📌 Vlerësimi: ✅ (Përfitime të drejtpërdrejta sociale dhe ekonomike për qytetarët dhe bizneset)

5. Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ

✅ Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme për realizimin e projektit:Ky projekt ka mbështetje politike të gjerë, pasi përmirësimi i sigurisë rrugore është një prioritet i qeverisë për të ulur aksidentet dhe për të përmirësuar cilësinë e transportit në vend. Po ashtu, administrata e qeverisë ka përvojë në menaxhimin e projekteve infrastrukturore dhe mund të sigurojë koordinimin dhe mbikëqyrjen e nevojshme për realizimin e tij.

📌 Vlerësimi: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme)

6. Afati i Zbatimit

⚠️ Afatet për përmirësimin e sigurisë mund të jenë të vështira për t’u respektuar:Afatet për in e këtij projekti mund të jenë të ndërlikuara për t’u realizuar, pasi puna për ndriçimin dhe mirëmbajtjen e rrugëve mund të kërkojë ndërhyrje të vazhdueshme dhe punë të pjesshme në rrugët kryesore, që mund të krijojnë pengesa për qarkullimin. Po ashtu, ndonjëherë afatet mund të zgjaten për shkak të kushteve të papritura, si vonesat për materiale apo probleme të tjera teknike.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afat ambicioz, mundësi për vonesa dhe rritje të kostove)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Përmirësimin e Sigurisë së Rrugëve Kombëtare”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 4.0/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

• Shpenzimet dhe Kostoja e Përmirësimit: ⚠️ (Kosto e konsiderueshme, mundësi për rritje të kostove për shkak të vonesave dhe kompleksitetit të projektit)

• Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare: ⚠️ (Nevojë për burime financiare shtesë dhe menaxhim të kujdesshëm të borxhit)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Përfitime të drejtpërdrejta sociale dhe ekonomike)

• Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afat ambicioz, mundësi për vonesa dhe rritje të kostove)

Ky projekt është i mundshëm për realizim dhe ka një ndikim të drejtpërdrejtë pozitiv për sigurinë dhe cilësinë e jetesës për qytetarët. Megjithatë, ka disa sfida të mundshme që mund të ndikojnë në koston dhe afatet e tij. Realizimi i tij mund të kontribuojë në një sistem transporti më të sigurt dhe efikas për Shqipërinë.

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Zgjerimi i Aeroportit të Vlorës dhe Tiranës”

Ky premtim ka të bëjë me zgjerimin dhe modernizimin e dy aeroporteve kryesore të Shqipërisë, Aeroportit të Vlorës dhe Aeroportit të Tiranës. Ky projekt synon rritjen e kapacitetit të tyre dhe përmirësimin e infrastrukturës për të mundësuar një lidhje më të fortë ajrore me pjesën tjetër të botës, duke rritur aksesin ajror nga 32% në nivelet më të larta në rajon.

1. Qartësia e Premtimit

✅ Premtimi është i qartë dhe i matshëm:Premtimi është i qartë, pasi specifikon dy objektiva të drejtpërdrejta: zgjerimin dhe modernizimin e Aeroportit të Vlorës dhe rritjen e kapacitetit të Aeroportit të Tiranës. Ajo gjithashtu është e matshme, pasi mund të vlerësohet nëse kapacitetet e aeroporteve janë rritur dhe nëse ky rritje e aksesit ajror ka ndodhur siç është parashikuar.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

2. Shpenzimet dhe Kostoja e Zgjerimit të Aeroporteve

⚠️ Kostoja fillestare për zgjerimin është e paqartë, por pritet të jetë e konsiderueshme:Ky projekt ka nevojë për investime të mëdha, përfshirë zgjerimin e pistave, ndërtimin e terminaleve të rinj dhe modernizimin e infrastrukturës ekzistuese. Kostoja e saktë nuk është specifikuar, por ndërtimi i infrastrukturës përkatëse dhe rritja e kapacitetit përfshin shpenzime të konsiderueshme. Ky projekt mund të rrisë borxhin publik dhe do të kërkojë financim të sigurt për të shmangur çdo ngarkesë të paplanifikuar për buxhetin.

Përveç kësaj, afatet për in e këtij projekti mund të ndikojnë në koston totale, pasi vonesat e mundshme mund të çojnë në rritje të shpenzimeve për shkak të inflacionit dhe ndryshimeve të tjera ekonomike.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Kosto e paqartë, mundësi për rritje të kostove për shkak të vonesave)

3. Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare

⚠️ Mbështetje e mundshme ndërkombëtare dhe nevoja për menaxhim të kujdesshëm të borxhit publik:Për të realizuar zgjerimin e aeroporteve, mund të jetë e nevojshme të sigurohen financime ndërkombëtare, përmes huamarrjes ose donacioneve. Burimet financiare nga buxheti i shtetit mund të jenë të nevojshme për të mbuluar pjesën e mbetur të projektit, por ky proces mund të rrisë borxhin publik.

Mundësia për të siguruar mbështetje nga donatorë ndërkombëtarë, institucione financiare si Banka Botërore ose BE, mund të jetë një mundësi për të ulur presionin mbi financat publike. Megjithatë, ky financim kërkon menaxhim të kujdesshëm të burimeve dhe koordinim ndërkombëtar për të garantuar realizimin në përputhje me afatet dhe buxhetin.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Rritje e mundshme e borxhit publik dhe kërkesë për financim ndërkombëtar)

4. Ndikimi Ekonomik dhe Social

✅ Ky projekt ka mundësi të mëdha për zhvillimin ekonomik dhe përmirësimin e lidhjeve ndërkombëtare:Zgjerimi i Aeroportit të Vlorës dhe modernizimi i atij të Tiranës do të rrisë ndjeshëm lidhjet ajrore të Shqipërisë me pjesën tjetër të botës. Ky projekt do të mundësojë rritjen e turizmit, shpërndarjen më të shpejtë të mallrave dhe mundësi më të mira për bizneset për të zhvilluar tregti ndërkombëtare. Ky zhvillim do të kontribuojë në rritjen e të ardhurave dhe punësimit në sektorët e transportit dhe turizmit.

Për më tepër, zgjerimi do të mundësojë që Shqipëria të rrisë konkurrencën me shtetet e tjera të rajonit për të tërhequr turistë dhe investime të huaja, duke e shndërruar vendin në një pikë kyçe të transportit ajror në Ballkan.

📌 Vlerësimi: ✅ (Përfitime të dukshme ekonomike dhe mundësi rritje të mundësive për punësim dhe investime të huaja)

5. Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ

✅ Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme për realizimin e projektit:Ky projekt është pjesë e një agjende të rëndësishme të qeverisë dhe ka mbështetje të gjerë politike. Aeroportet janë infrastruktura kyçe për zhvillimin ekonomik dhe turistik, dhe si të tilla, janë prioritet i qeverisë. Po ashtu, administrata ka përvojën dhe kapacitetin për të menaxhuar projekte të mëdha infrastrukturorë, të tilla si ky, dhe mund të koordinohet me aktorët ndërkombëtarë për të siguruar financimin dhe mbikëqyrjen e duhur.

📌 Vlerësimi: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme)

6. Afati i Zbatimit

⚠️ Afatet e mundshme për zgjerimin mund të zgjaten për shkak të kompleksitetit të projektit:Zgjerimi i aeroporteve është një projekt i ndërlikuar dhe afatet për in e tij mund të zgjaten. Ndërhyrjet në infrastrukturën ekzistuese dhe ndërtimi i sistemeve të reja të terminaleve dhe pistave do të kërkojnë kohë të konsiderueshme. Vonesat e mundshme mund të çojnë në rritje të kostos dhe ndikim negativ në përfitimet ekonomike të pritura nga ky projekt.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afat ambicioz dhe mundësi për vonesa dhe rritje të kostove)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Zgjerimin e Aeroportit të Vlorës dhe Tiranës”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 3.8/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

• Shpenzimet dhe Kostoja e Zgjerimit: ⚠️ (Kosto e paqartë, mundësi për rritje të kostove për shkak të vonesave)

• Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare: ⚠️ (Rritje e mundshme e borxhit publik dhe kërkesë për financim ndërkombëtar)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Përfitime të dukshme, sidomos për turizmin dhe investimet e huaja)

• Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afat ambicioz, mundësi për vonesa dhe rritje të kostove)

Ky projekt është i mundshëm për realizim, por ka disa sfida që mund të ndikojnë në koston dhe afatin e tij të realizimit. Megjithatë, nëse realizohet siç është parashikuar, ai mund të ketë një ndikim pozitiv të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik dhe përmirësimin e lidhjeve ndërkombëtare për Shqipërinë.

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Ndërtimi i Portit të ri të Durrësit”

Ky premtim ka të bëjë me ndërtimin e një porti të ri në Durrës, i cili do të trefishojë kapacitetin aktual dhe do të shndërrohet në një nga portet më të mëdha tregtare në rajon, duke kontribuar në përmirësimin e tregtisë dhe lidhjeve ndërkombëtare. Gjithashtu, ky port është parashikuar të shndërrohet në një bazë strategjike të NATO-s, një mundësi që do të forcojë sigurinë dhe integrimin rajonal.

1. Qartësia e Premtimit

✅ Premtimi është i qartë dhe i matshëm

Premtimi është i qartë në aspektin e përshkrimit të objektivit të ndërtimit të portit të ri dhe trefishimit të kapacitetit të tij. Po ashtu, është i matshëm, pasi mund të vlerësohet nëse porti ka arritur të realizojë kapacitetin e parashikuar dhe nëse ai ka kontribuar në përmirësimin e tregtisë dhe lidhjeve ndërkombëtare.

📌 Vlerësimi: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

2. Shpenzimet dhe Kostoja e Ndërtimit të Portit

⚠️ Kostoja fillestare është parashikuar të jetë deri në 450 milionë euro, por ka rrezik që kostoja të fryhet me kalimin e kohës:Kostoja fillestare për ndërtimin e Portit të Ri të Durrësit është parashikuar të arrijë deri në 450 milionë euro, një shumë që është e përfshirë në buxhetin aktual. Sidoqoftë, përvoja nga projekte të ngjashme ka treguar se këto kosto kanë tendencën të rriten gjatë realizimit të projekteve të tilla, për shkak të vonesave në afate, ndryshimeve të papritura në projekt dhe shtrenjtimit të materialeve dhe punës. Ky rritje e kostos mund të shkaktojë një ngarkesë të mëtejshme për buxhetin e shtetit dhe të rrisë borxhin publik.

Përveç kësaj, sfidat e mundshme mund të lidhen me afatet e tejzgjatura të realizimit të projektit, të cilat mund të çojnë në nevojën për financim shtesë dhe përpasojë një rritje të kostove që nuk janë parashikuar.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Rrezik i rritjes së kostove për shkak të vonesave dhe faktorëve të papritur)

3. Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare

⚠️ Rritja e borxhit publik dhe mbështetje ndërkombëtare janë të nevojshme për financimin e projektit:Për të financuar ndërtimin e Portit të Ri të Durrësit, qeveria do të duhet të sigurojë burime financiare të mëdha. Kostoja fillestare mund të përfshihet në buxhetin aktual, por siç është theksuar, rritja e mundshme e kostos gjatë realizimit të projektit mund të kërkojë burime shtesë. Për të shmangur rritjen e borxhit publik, mund të jetë e nevojshme të sigurohen financime ndërkombëtare, si huamarrje ose fonde të tjera.

Mbështetja nga donatorë ndërkombëtarë dhe institucionet financiare mund të ndihmojë për të mbuluar pjesën më të madhe të financimit. Megjithatë, kjo kërkon menaxhim të kujdesshëm të kapaciteteve fiskale për të shmangur rritjen e borxhit dhe mundësinë e krizave fiskale në të ardhmen.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Rritje e mundshme e borxhit publik dhe mundësi për sfida financiare)

4. Ndikimi Ekonomik dhe Social

✅ Ky projekt ka mundësi të mëdha për zhvillimin ekonomik dhe përmirësimin e lidhjeve ndërkombëtare:Porti i ri do të kontribuojë në rritjen e mundësive për zhvillimin ekonomik të Shqipërisë, duke u shndërruar në një qendër të rëndësishme të transportit dhe tregtisë në rajon. Ai do të përmirësojë lidhjet ndërkombëtare dhe do të ofrojë mundësi të reja për rritjen e eksportit dhe importit, duke lehtësuar qarkullimin e mallrave dhe duke kontribuar në zhvillimin e sektorit të transportit dhe logjistikës.

Ky projekt mund të krijojë mundësi të reja punësimi dhe mund të tërheqë investime të huaja, duke rritur pozitat e Shqipërisë si një hub rajonal për transportin dhe tregtinë. Po ashtu, ndikimi në zhvillimin turistik dhe të ardhurat e shtetit nga tarifa dhe taksat është gjithashtu një përfitim i mundshëm.

📌 Vlerësimi: ✅ (Përfitime të dukshme ekonomike dhe mundësi rritje të mundësive për punësim dhe investime të huaja)

5. Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ

✅ Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme për realizimin e projektit:Ky projekt ka mbështetje të fortë politike, pasi është një projekt me rëndësi strategjike për zhvillimin e vendit dhe integrimin e tij në ekonominë globale dhe rajonale. Po ashtu, administrata ka kapacitetin e nevojshëm për të menaxhuar ndërtimin e një porti të tillë, përveç angazhimit të mundshëm të institucioneve ndërkombëtare për të ofruar asistencë teknike dhe financiare.

Megjithatë, do të jetë e nevojshme një koordinim i lartë ndërmjet institucioneve të ndryshme dhe një menaxhim i kujdesshëm i projektit për të siguruar që ndërtimi të kryhet në përputhje me afatet dhe buxhetin.

📌 Vlerësimi: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme për realizimin e projektit)

6. Afati i Zbatimit

⚠️ Afatet e mundshme për ndërtimin mund të zgjaten për shkak të kompleksitetit të projektit:Ndërtimi i një porti të ri, sidomos një që do të trefishojë kapacitetet aktuale, është një proces i gjatë dhe kompleks. Do të kërkohet kohë për ndërtimin e infrastrukturës, përmirësimin e lidhjeve transportuese, dhe për implementimin e sistemeve të sigurisë dhe teknologjisë moderne. Po ashtu, do të ketë nevojë për integrimin e disa akterëve ndërkombëtarë, si dhe për marrjen e lejeve të nevojshme dhe kalimin e procedurave të tenderimit.

Nëse afatet nuk do të respektohen, ka mundësi që kostot e projektit të rriten dhe ndikimi ekonomik i tij të vonohet.

📌 Vlerësimi: ⚠️ (Afat ambicioz dhe mundësi për vonesa dhe rritje të kostove)

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit për “Ndërtimin e Portit të Ri të Durrësit”

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 3.9/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (Premtim i qartë dhe i matshëm)

• Shpenzimet dhe Kostoja e Ndërtimit: ⚠️ (Rrezik i rritjes së kostove për shkak të vonesave dhe faktorëve të papritur)

• Kapacitetet Fiskale dhe Burimet Financiare: ⚠️ (Rritje e mundshme e borxhit publik dhe mundësi për sfida financiare)

• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Përfitime të dukshme, sidomos në sektorin e transportit dhe logjistikës)

• Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ: ✅ (Mbështetje politike dhe administrativë të mjaftueshme)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afat ambicioz, mundësi për vonesa dhe rritje të kostove)

Ky premtim është i mundshëm për realizim, por ka një varg sfidash financiare dhe administrative që mund të rrisin borxhin publik dhe të vonojnë realizimin e tij. Megjithatë, nëse realizohet, ai mund të ketë një ndikim të madh pozitiv në zhvillimin ekonomik të Shqipërisë dhe forcimin e lidhjeve ndërkombëtare.