Indeksi i Fizibilitetit të Premtimit për “Nxitja e Investimeve të kualifikuara dhe shpëtimi i Familjes Shqiptare”

1. Qartësia e Premtimit

Premtimi është i qartë në qëllimin e tij për të nxitur investime dhe mundësi ekonomike për ata që rikthehen në Shqipëri dhe për forcimin e stabilitetit të familjeve shqiptare. Ai përcakton disa objektiva kryesore, përfshirë zhvillimin e rajoneve dhe krijimin e mundësive për punësim dhe zhvillim të qëndrueshëm. Megjithatë, mund të ishte më specifik lidhur me mekanizmat dhe masat konkrete për realizimin e këtyre qëllimeve.

Vlerësimi: ✅ (4/5)Premtimi është i qartë, por do të mund të përfshinte më shumë detaje për mënyrën e implementimit.

2. Situata Aktuale dhe Problemet Kryesore

Shqipëria ka përjetuar një periudhë të gjatë emigrimi masiv, që ka sjellë humbje të kapitalit njerëzor dhe ulje të mundësive ekonomike për ata që kanë mbetur në vend. Megjithatë, përpjekjet për të rikthyer emigrantët dhe investimet e tyre janë të vështira për shkak të sfidave të infrastrukturës, burokracisë dhe kushteve të pasigurta për biznes. Kjo kërkon një plan të detajuar për të adresuar këto pengesa dhe për të krijuar mundësi të qëndrueshme për të rinjtë dhe për ata që janë të gatshëm të investojnë.

Vlerësimi: ⚠️ (3.7/5)Ka mundësi të mëdha për përmirësim, por kërkon një mjedis të qëndrueshëm dhe përmirësime të dukshme.

3. Masat e Nevojshme për Zbatimin e Premtimit

Për realizimin e këtij premtimi, duhen masa të qarta dhe të mundshme për të mbështetur rikthimin e emigrantëve dhe zhvillimin e komunitetit, përfshirë:

• Nxitja e investimeve të kualifikuara: Stimujt fiskalë dhe mundësitë e mbështetjes për krijimin e bizneseve mund të ofrojnë mundësi të rëndësishme për zhvillim.

• Mbështetje për familjet shqiptare: Kjo mund të realizohet përmes mundësive për punësim dhe zhvillim të qëndrueshëm ekonomik në rajone të ndryshme, duke siguruar mundësi të reja punësimi për të rinjtë dhe forcimin e komunitetit.

• Rimëkëmbja e shtetit shqiptar: Kjo do të kërkojë investime në infrastrukturë, edukim dhe shëndetësi, si dhe krijimin e kushteve të mira për jetesë dhe mundësi për të ardhmen.

Vlerësimi: ✅ (4.3/5)Masat janë të rëndësishme dhe mund të ofrojnë një mbështetje të qëndrueshme për zhvillim, por kërkojnë një planifikim të detajuar dhe implementim të kujdesshëm.

4. Kostoja e Projektit dhe Burimet e Financimit

Implementimi i këtij premtimi kërkon burime të konsiderueshme financiare për mbështetje infrastrukturore, stimujt fiskalë dhe mbështetje për familjet dhe bizneset. Financimi mund të vijë nga buxheti i shtetit, partneritete me sektorin privat dhe mundësi të tjera ndërkombëtare. Megjithatë, menaxhimi i këtyre fondeve kërkon një plan të qartë dhe të qëndrueshëm për t’u siguruar që ato shpenzohen në mënyrë efikase.

Vlerësimi: ⚠️ (3.6/5)Kostoja është e lartë dhe kërkon një menaxhim të mirë të fondeve për të siguruar që ato të përdoren në mënyrë efikase dhe të qëndrueshme.

5. Ndikimi Ekonomik dhe Social

Ky premtim ka potencial për të pasur një ndikim të madh, duke kontribuar në zhvillimin ekonomik të rajoneve të ndryshme dhe duke ofruar mundësi për punësim dhe zhvillim të qëndrueshëm. Po ashtu, nxitja e investimeve mund të sjellë një rritje të kapitalit njerëzor dhe zhvillimin e infrastrukturës. Ndikimi social mund të jetë gjithashtu pozitiv, duke forcuar lidhjet ndërmjet diasporës dhe Shqipërisë dhe duke ofruar mundësi për rininë dhe grupet e tjera të margjinalizuara.

Vlerësimi: ✅ (4/5)

Ky premtim ka mundësi për të pasur një ndikim pozitiv në ekonomi dhe shoqëri, por kërkon implementim të kujdesshëm dhe mbështetje të qëndrueshme.

6. Afati i Zbatimit

Afatet për realizimin e këtij premtimi mund të variojnë, por një afat i mundshëm për implementimin mund të jetë:

• 2025-2026: Krijimi i një pakete mbështetjeje dhe fillimi i stimulimit të investimeve dhe mundësive për punësim.

• 2026-2028: Zhvillimi i bizneseve dhe krijimi i mundësive për punësim dhe zhvillim të qëndrueshëm.

• 2028-2030: Përshtatja dhe vlerësimi i masave, duke siguruar një zhvillim të qëndrueshëm dhe një mjedis të përshtatshëm për rritjen ekonomike.

Vlerësimi: ⚠️ (3.8/5)Afatet janë të realizueshme, por kërkojnë angazhim dhe burime të mjaftueshme për realizimin e tij.

Vlerësimi Final

Indeksi i Fizibilitetit: 3.9/5

• Qartësia e Premtimit: ✅ (4/5)

• Situata Aktuale: ⚠️ (3.7/5)

• Masat për Zbatimin: ✅ (4.3/5)

• Kostoja dhe Financimi: ⚠️ (3.6/5)

• Ndikimi Ekonomiko-Social: ✅ (4/5)

• Afati i Zbatimit: ⚠️ (3.8/5)

Ky premtim ka potencial të madh për të kontribuar në zhvillimin ekonomik dhe social të Shqipërisë, duke krijuar mundësi për investime, punësim dhe forcimin e familjeve shqiptare. Megjithatë, kërkon një menaxhim të kujdesshëm të burimeve dhe një implementim të planifikuar mirë për të siguruar që ndikimi të jetë i qëndrueshëm dhe i efektshëm.

Indeksi i Fizibilitetit për “Krijimi i markës “Made in Albania”

1. Qartësia e Premtimit

✅ Përmbajtja e premtimit:

• Krijimi i markës kombëtare “Made in Albania” për produktet e energjisë dhe mineraleve.

• Synimi për rritjen e eksporteve përmes një identiteti të unifikuar të produkteve shqiptare.

• Forcimi i imazhit të Shqipërisë në tregjet ndërkombëtare.

🔹 Mungesa e specifikimeve:

• Nuk sqarohet si do të certifikohen produktet me këtë markë.

• Nuk përmenden standardet që duhet të plotësojnë produktet për të marrë këtë etiketim.

• Nuk përcaktohet si do të promovohet marka në tregjet ndërkombëtare.

Vlerësimi: ⚠️Premtimi është i qartë si ide, por mungojnë detajet e zbatimit.

2. Situata Aktuale dhe Problemet Kryesore

⚠️ Gjendja aktuale në Shqipëri:

• Mungesa e një marke të unifikuar për produktet shqiptare në eksport. Aktualisht, mineralet dhe energjia e prodhuar në Shqipëri nuk janë të lidhura me një brand kombëtar.

• Përqindja e ulët e përpunimit të mineraleve brenda vendit: Shumica e eksporteve janë lëndë të para, pa vlerë të shtuar.

• Paaftësia për të garantuar cilësi të lartë dhe standarde ndërkombëtare në eksportet energjetike dhe minerale.

• Mungesa e promocionit ndërkombëtar për produktet shqiptare jashtë vendit.

Vlerësimi: ⚠️Ka nevojë për një markë kombëtare, por do të kërkojë punë të madhe për të siguruar cilësi dhe besueshmëri në tregjet ndërkombëtare.

3. Masat e Nevojshme për Zbatimin e Premtimit

✅ 1️⃣    Krijimi i një Sistemi Certifikimi për “Made in Albania”

• Vendosja e kritereve të qarta për certifikimin e produkteve energjetike dhe minerale si “Made in Albania”.

• Përcaktimi i standardeve ndërkombëtare të cilësisë që duhet të përmbushin produktet për të marrë këtë etiketë.

• Mbikëqyrja e proceseve të prodhimit dhe eksportit për të siguruar që produktet shqiptare të mos humbasin besueshmërinë.

✅ 2️⃣    Rritja e Përpunimit të Mineraleve Brenda Vendit

• Ndërtimi i fabrikave të përpunimit të mineraleve për të rritur vlerën e tyre në eksport.

• Lehtësimi i investimeve të huaja në sektorin e përpunimit industrial.

✅ 3️⃣    Strategjia e Marketingut Ndërkombëtar për “Made in Albania”

• Pjesëmarrja në panaire ndërkombëtare të energjisë dhe mineraleve për të promovuar markën.

• Krijimi i partneriteteve me kompani globale për të rritur besueshmërinë e produkteve shqiptare.

• Fushata digjitale dhe media për të ndërtuar imazhin e Shqipërisë si një furnizues i besueshëm në tregjet e huaja.

✅ 4️⃣    Mbrojtja Ligjore e Markës “Made in Albania”

• Regjistrimi i markës si një standard kombëtar dhe ndërkombëtar për të parandaluar abuzimet.

• Monitorimi i përdorimit të logos dhe certifikimit për të mbrojtur reputacionin e saj.

Vlerësimi: ✅Masat janë të qarta, por kërkojnë investime dhe angazhim të fortë nga qeveria dhe bizneset.

4. Kostoja e Projektit dhe Burimet e Financimit

📊 Kostoja Buxhetore:

• Krijimi i sistemit të certifikimit dhe standardeve: 10-15 milionë euro.

• Mbështetja e sektorit të përpunimit industrial: 50-100 milionë euro.

• Fushatat e promovimit dhe marketingut ndërkombëtar: 5-10 milionë euro në vit.

📊 Burimet e Financimit:

• Fonde të BE-së për zhvillimin e eksportit dhe industrisë.

• Bashkëpunim me organizata ndërkombëtare të tregtisë dhe energjisë.

• Kontributi i bizneseve të interesuara për të përdorur markën.

Vlerësimi Fiskal: ⚠️Projekt i realizueshëm, por kërkon angazhim të fortë financiar nga shteti dhe sektori privat. 

5. Ndikimi Ekonomik dhe Social

✅ Ndikimi pozitiv:

• Rritja e eksporteve dhe përfitimeve për ekonominë kombëtare.

• Krijimi i vendeve të punës në sektorin e përpunimit industrial dhe logjistikës së eksportit.

• Përmirësimi i imazhit të Shqipërisë si furnizues i besueshëm në tregjet ndërkombëtare.

⚠️ Rreziqet e mundshme:

• Vështirësi në zbatimin e standardeve dhe kontrollin e cilësisë.

• Mungesa e mbështetjes nga bizneset shqiptare, nëse nuk ka stimuj të fortë.

• Konkurrenca me vendet e tjera, si Serbia apo Maqedonia e Veriut, të cilat tashmë kanë marka të njohura.

Vlerësimi: ✅Nëse zbatohet mirë, do të ketë një ndikim të madh pozitiv për ekonominë dhe eksportet.

6. Afati i Zbatimit

📅 Afati i mundshëm: 2025-2030

• 2025-2026: Krijimi i sistemit të certifikimit dhe standardeve.

• 2026-2028: Investime në sektorin e përpunimit dhe nisja e promovimit ndërkombëtar.

• 2028-2030: Konsolidimi i markës dhe zgjerimi në tregje të reja.

Vlerësimi: ⚠️Afati është realist, por kërkon përkushtim të vazhdueshëm dhe koordinim mes qeverisë dhe biznesit.

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 4.1/5✅ Premtim i realizueshëm me ndikim pozitiv, por kërkon masa të forta për garantimin e cilësisë dhe mbështetje financiare të qëndrueshme.

Indeksi i Fizibilitetit për Premtimin “Zhvillimi Ekonomik dhe përdorimi i Burimeve Energjetike dhe Minerale”

1. Qartësia e Premtimit

✅ Premtimi përqendrohet në:

• Përdorimin e burimeve energjetike dhe minerale si shtylla të zhvillimit ekonomik të Shqipërisë.

• Krijimin e vendeve të reja të punës përmes shfrytëzimit të këtyre burimeve.

• Nxitjen e investimeve të huaja në sektorët energjetik dhe minerar.

🔹 Mungesa e specifikimeve:

• Nuk është e qartë se çfarë lloj investimesh të huaja do të promovohen dhe si do të garantohet interesi kombëtar.

• Nuk përmenden incentivat për tërheqjen e investitorëve ose si do të menaxhohen kontratat e koncesioneve dhe licencat minerare.

• Nuk sqarohet se si do të balancohet shfrytëzimi ekonomik me qëndrueshmërinë mjedisore.

Vlerësimi: ⚠️ Premtimi ka një synim të qartë, por mungon një plan i detajuar për mënyrën e realizimit.

2. Situata Aktuale dhe Problemet Kryesore

⚠️ Gjendja aktuale në Shqipëri:

Varësia nga hidrocentralet: Rreth 97% e energjisë elektrike prodhohet nga hidrocentralet, duke krijuar një ekonomi energjetike të ndjeshme ndaj thatësirave.

Sektori minerar: Shqipëria ka rezerva të rëndësishme të kromit, bakrit, hekur-nikelit dhe mineraleve të tjera, por shumë prej tyre shiten si lëndë e parë pa përpunim, duke ulur vlerën e shtuar të eksportit.

Probleme në investimet e huaja: Investimet e huaja në sektorin minerar dhe energjetik shpesh janë përballur me pasiguri ligjore dhe burokraci, duke ulur interesin e investitorëve.

Punësimi në këto sektorë mbetet i ulët, pasi shumë operacione kryhen me teknologji të vjetëruar ose me një model ekonomik të bazuar tek nxjerrja dhe eksporti i lëndëve të para.

Vlerësimi: ⚠️ Sektori ka potencial të madh, por përballet me sfida që kërkojnë reforma të thella.

3. Masat e Nevojshme për Zbatimin e Premtimit

✅ 1️⃣    Diversifikimi i Burimeve Energjetike

Investime në burime të rinovueshme, si era dhe dielli, për të ulur varësinë nga hidrocentralet.

Liberalizimi i tregut energjetik, duke mundësuar pjesëmarrjen e më shumë operatorëve privatë për të nxitur konkurrencën.

Krijimi i kapaciteteve të reja për ruajtjen e energjisë, si bateri të mëdha ose sisteme të tjera rezervë për të menaxhuar më mirë prodhimin dhe furnizimin.

✅ 2️⃣    Përmirësimi i Industrisë Minerare

Ndërtimi i fabrikave për përpunimin e mineraleve brenda vendit për të rritur vlerën e eksportit.

Reformimi i politikave fiskale, duke vendosur taksa më të ulëta për investitorët që investojnë në teknologji të përpunimit brenda Shqipërisë.

Fuqizimi i inspektimeve mbi licencat minerare për të shmangur abuzimet dhe shfrytëzimin e paligjshëm të pasurive kombëtare.

✅ 3️⃣    Nxitja e Investimeve të Huaja

Përmirësimi i klimës së investimeve, duke ofruar stimuj fiskalë për kompanitë që sjellin teknologji të avancuar.

Harmonizimi i legjislacionit me standardet e BE-së, për të rritur besimin e investitorëve.

Krijimi i Zonave të Lira Ekonomike të dedikuara për industrinë minerare dhe energjetike.

✅ 4️⃣    Krijimi i Vendeve të Punës

Investime në arsim dhe trajnim profesional, për të rritur numrin e punonjësve të kualifikuar në këto sektorë.

Mbështetja e ndërmarrjeve të vogla dhe të mesme që operojnë si furnizues për sektorët minerar dhe energjetik.

Vlerësimi: ✅ Këto masa janë të domosdoshme për të siguruar një shfrytëzim të qëndrueshëm dhe fitimprurës të burimeve natyrore.

4. Kostoja e Projektit dhe Burimet e Financimit

📊 Kostoja Buxhetore:

Diversifikimi i burimeve energjetike: 100-200 milionë euro për 5 vite.

Investimet në përpunimin e mineraleve: 50-100 milionë euro.

Përmirësimi i kuadrit ligjor dhe mbikëqyrjes: 10-15 milionë euro në vit.

Trajnimi i fuqisë punëtore dhe mbështetja e start-up-eve në sektorë të lidhur: 20-30 milionë euro.

📊 Burimet e Financimit:

Fonde të BE-së për energjinë e rinovueshme dhe modernizimin industrial.

Partneritete me kompani ndërkombëtare, me kushte të qarta për përpunimin e mineraleve brenda Shqipërisë.

Të ardhurat nga taksat dhe tarifat mbi shfrytëzimin e burimeve natyrore.

Vlerësimi Fiskal: ⚠️ Projekti është ambicioz dhe kërkon financime të mëdha, por mund të realizohet përmes partneriteteve publike-private dhe fondeve ndërkombëtare.

5. Ndikimi Ekonomik dhe Social

✅ Ndikimi pozitiv:

• Rritja e PBB-së përmes eksporteve me vlerë të shtuar.

• Punësimi i mijëra personave në sektorët minerar dhe energjetik.

• Tërheqja e investimeve të huaja, duke modernizuar industrinë dhe rritur produktivitetin.

⚠️ Rreziqet e mundshme:

Rritja e ndotjes mjedisore nëse nuk zbatohen standardet e duhura.

Rezistenca nga grupet e interesit dhe oligarkët, të cilët kanë përfituar nga mungesa e transparencës.

Luhatjet në tregjet globale të mineraleve dhe energjisë, që mund të ndikojnë në stabilitetin e investimeve.

Vlerësimi: ✅ Ndikimi do të jetë kryesisht pozitiv, por zbatimi duhet të bëhet me kujdes për të shmangur pasojat negative.

6. Afati i Zbatimit

📅 Afati i mundshëm: 2025-2032

2025-2026: Reformimi i legjislacionit dhe krijimi i kushteve për investime të huaja.

2026-2028: Ndërtimi i kapaciteteve për përpunimin e mineraleve dhe diversifikimi i energjisë.

2028-2032: Vlerësimi i ndikimit dhe përmirësimi i strategjive afatgjata.

Vlerësimi: ⚠️ Afati është i arsyeshëm, por kërkon angazhim të vazhdueshëm nga qeveria dhe sektori privat.

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 3.7/5✅ Potenciali është i lartë, por suksesin e tij e përcakton zbatimi efektiv dhe vullneti politik.

Indeksi i Fizibilitetit të premtimit “Programi Kombëtar për kthimin e emigrantëve”

✅ 1. Qartësia e PremtimitPesha në indeks: 10% | Vlerësim: 5/5Analizë:Ky premtim është i qartë dhe i matshëm. Ai synon të krijojë një program për kthimin e emigrantëve, duke ofruar stimuj dhe mbështetje për ata që do të kthehen dhe investojnë në Shqipëri. Ky angazhim është i verifikueshëm përmes monitorimit të numrit të emigrantëve që kthehen dhe kontribuojnë në zhvillimin e sektorëve të rinj dhe punësimit.

⚖️ 2. Korniza Ligjore dhe InstitucionalePesha në indeks: 20% | Vlerësim: 3/5Analizë:Pengesat kryesore mund të përfshijnë:

• Krijimin e një kornize ligjore që mbështet kthimin e emigrantëve, përfshirë stimujt fiskalë, mbështetje për ngritjen e biznesit dhe krijimin e mundësive për punësim.
• Krijimi i kushteve të përshtatshme për të siguruar që emigrantët të mund të realizojnë investimet e tyre dhe të kthehen me sukses në Shqipëri.
• Vështirësitë në menaxhimin e një programi të tillë, duke përfshirë ndihmën administrative për emigrantët dhe zbatimin e skemave të stimujve.

💶 3. Mbështetja Buxhetore dhe FinancimiPesha në indeks: 20% | Vlerësim: 3/5Analizë:

• Llogaritja e Kostos:Kostoja e implementimit është mesatare, pasi kërkon përgatitje të paketave dhe stimujve fiskalë për emigrantët. Ky program mund të përfshijë financime për mundësitë e biznesit dhe infrastruktura të tjera mbështetëse për kthimin e emigrantëve.
• Ky program mund të kërkojë një alokim të konsiderueshëm të fondeve për të siguruar që emigrantët të ndjehen të mbështetur dhe të krijohen mundësi reale për kthimin e tyre.

📈 4. Ndikimi Ekonomik dhe SocialPesha në indeks: 15% | Vlerësim: 5/5Analizë:Ky premtim ka mundësi për të rikthyer kapitalin dhe njohuritë që emigrantët kanë fituar në vendet ku kanë jetuar. Emigrantët shpesh janë burim i njohurive të reja dhe mund të sjellin inovacione dhe përvoja të vlefshme për zhvillimin e ekonomisë shqiptare. Ky program mund të stimulojë krijimin e mundësive të punës, përmes mundësive të reja biznesi dhe rritjes së kërkesës për shërbime dhe produkte në Shqipëri.

🏛️ 5. Vullneti Politik dhe Kapaciteti AdministrativPesha në indeks: 10% | Vlerësim: 5/5Analizë:Ky premtim ka mbështetje politike, pasi rikthimi i emigrantëve mund të kontribuoni në rritjen ekonomike dhe të ndihmojë në zhvillimin e sektorëve të rinj dhe të mundësive për punësim. Kapaciteti administrativ mund të jetë i mjaftueshëm për të mbështetur krijimin e një programi të tillë, përfshirë menaxhimin e skemave dhe monitorimin e kthimit të emigrantëve, si dhe mbështetje për ata që kthehen.

⏱️ 6. Implementimi dhe Afati i ZbatimitPesha në indeks: 15% | Vlerësim: 5/5Analizë:Ky premtim mund të zbatohet në një periudhë të shkurtër përmes stimulimeve fiskale dhe politikave mbështetëse. Pas miratimit të ligjeve dhe politikave përkatëse, mund të krijohet një platformë për të mbështetur emigrantët që duan të kthehen. Kthimi i emigrantëve mund të nxisë zhvillimin e sektorëve të rinj dhe krijimin e mundësive të punës, duke i dhënë një impuls zhvillimit të qëndrueshëm.

🚀 7. Ndikimi në Sektoret e TjerëPesha në indeks: 10% | Vlerësim: 5/5Analizë:Ky premtim do të ndihmojë zhvillimin e sektorëve të rinj dhe krijimin e mundësive të punës për individët që mund të kenë përfituar nga eksperienca e jetës jashtë Shqipërisë. Kthimi i emigrantëve mund të sjellë investime të reja në bizneset e vogla dhe të mesme, veçanërisht në sektorët që kanë nevojë për inovacion dhe zhvillim të kapitalit njerëzor.

Matrica e Vlerësimit të Fizibilitetit

Kriteri	Pesha	Vlerësim (1–5)	Pikë të ponderuara
Qartësia e Premtimit	10%	5	0.5
Korniza Ligjore dhe Institucionale	20%	3	0.6
Mbështetja Buxhetore dhe Financimi	20%	3	0.6
Ndikimi Ekonomik dhe Social	15%	5	0.75
Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ	10%	5	0.5
Implementimi dhe Afati i Zbatimit	15%	5	0.75
Ndikimi në Sektoret e Tjerë	10%	5	0.5
Totali i Pikëve të Ponderuara	100%		4.6/5

Përfundim i Vlerësimit

📌 Indeksi i Fizibilitetit: 4.6 / 5

Ky premtim ka potencial të madh për të rikthyer kapitalin dhe njohuritë e emigrantëve, duke ndihmuar në zhvillimin e sektorëve të rinj dhe në krijimin e mundësive për punësim.

Megjithatë, sfidat e krijimit të kushteve të përshtatshme dhe sigurimit të një kthimi të mjaftueshëm të emigrantëve mund të kërkojnë menaxhim të kujdesshëm dhe një mbështetje të qëndrueshme për këtë program.

Indeksi i Fizibilitetit të Premtimit mbi “Zonat e Lira Ekonomike dhe Mbështetje për Investitorët e Huaj”

1. Qartësia e Premtimit ✅

Ky premtim është i qartë dhe i matshëm, pasi ai përfshin dy elementë kryesorë:

• Krijimi i zonave të lira ekonomike, që synon tërheqjen e investitorëve të huaj dhe stimulimin e zhvillimit ekonomik.
• Ofrimi i lehtësirave për investitorët, për të krijuar kushte më të favorshme për investime dhe krijimin e mundësive të punësimit.

Ky angazhim mund të matet përmes:

• Numrit të investitorëve të huaj që do të tërhiqen.
• Rezultateve konkrete të krijuara nga këto zona, si rritja e eksporteve dhe krijimi i mundësive të punësimit.

Për shkak të qartësisë së objektivave, ky premtim mund të vlerësohet si i matshëm dhe i verifikueshëm.

2. Korniza Ligjore dhe Institucionale ⚠️

Pengesat kryesore që mund të hasen për realizimin e këtij premtimi janë:

• Krijimi i një kornize ligjore të përshtatshme që të mundësojë zhvillimin e zonave të lira dhe t’i ofrojë investitorëve një mjedis të qartë ligjor dhe të qëndrueshëm. Kjo kërkon mundësi legjislative dhe ndryshime ligjore që të krijojnë një mjedis tërheqës.
• Bashkëpunimi me autoritetet lokale dhe institucionet financiare, për të siguruar që zonat e lira të funksionojnë në mënyrë efikase dhe të mbështesin investitorët.
• Nevoja për shërbime dhe infrastrukturë të përshtatshme, që mund të krijojnë barrierë për implementimin nëse nuk sigurohen resurset e nevojshme.

Kjo kërkon një koordinim të fortë ndër-institucional dhe një kuadër ligjor që mund të jetë sfidues për t’u realizuar brenda afateve të parashikuara.

3. Mbështetja Buxhetore dhe Financimi ⚠️

Llogaritja e Kostos:

• Kostoja e implementimit është mesatare dhe kërkon investime të konsiderueshme për zhvillimin e infrastrukturës dhe krijimin e kushteve për investitorët.
• Krijimi i zonave të lira kërkon një angazhim të konsiderueshëm financiar, duke përfshirë infrastrukturën e nevojshme (rrugë, energji, uji, etj.), si dhe mbështetje financiare për stimulin e investitorëve.
• Mund të ketë mundësi financimi nga sektori privat, por gjithashtu mund të kërkohen burime shtesë nga buxheti shtetëror, duke ndikuar në stabilitetin fiskal të vendit.

Kjo kërkon një planifikim të kujdesshëm të buxhetit dhe një menaxhim të mirë të financave publike.

4. Ndikimi Ekonomik dhe Social ✅

Ky premtim ka një ndikim të dretjpërdrejtë dhe të ndjeshëm në:

• Stimulin e investimeve të huaja, që do të kontribuojnë në zhvillimin ekonomik dhe mundësi të reja punësimi.
• Krijimin e mundësive të punësimit, duke sjellë teknologji të reja, përmirësim të infrastrukturës, dhe zhvillim të sektorëve me potencial të lartë si IT, energji dhe industri të tjera.
• Rritjen e eksporteve dhe zhvillimin e sektorëve që mund të përfitojnë nga lehtësirat që ofrohen për investitorët.

Përfitimet për ekonominë janë të mëdha dhe mund të diversifikojnë aktivitetet ekonomike, duke përmirësuar cilësinë e jetesës dhe duke stimuluar rritjen e PBB-së.

5. Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ ✅

• Vullneti politik është tërësisht tërheqës për këtë iniciativë, pasi mund të nxisë rritjen e investimeve dhe krijimin e mundësive të punësimit.
• Kapaciteti administrativ është gjithashtu i rëndësishëm, pasi është e nevojshme që autoritetet të menaxhojnë këto zona të lira në mënyrë efikase dhe të sigurojnë që investitorët të kenë një mjedis të përshtatshëm dhe të mund të funksionojnë pa pengesa burokratike.

Nëse ka një angazhim të fortë politik dhe mbështetje të mjaftueshme për menaxhimin administrativ, ky premtim mund të realizohet me sukses.

6. Implementimi dhe Afati i Zbatimit ⚠️

• Ky premtim mund të marrë më shumë kohë për t’u implementuar për shkak të nevojës për krijimin e një mjedisi të përshtatshëm për investitorët dhe zhvillimin e infrastrukturës.
• Nuk është një implementim i menjëhershëm, pasi kërkon përgatitje dhe kohë për të krijuar kushte të favorshme për investitorët dhe për të siguruar që çdo element i projektit të funksionojë pa pengesa.

Zbatimi mund të marrë disa vite, prandaj afatet e shkurtra mund të jenë të pamjaftueshme për të siguruar sukses të menjëhershëm. 

7. Ndikimi në Sektoret e Tjerë ✅

• Zonat e lira ekonomike do të kenë një ndikim të drejtpërdrejtë në zhvillimin e sektorëve me potencial të lartë, si IT, energjia, dhe industri të tjera që mund të përfitojnë nga lehtësirat dhe mbështetjen për investitorët.
• Zhvillimi i këtyre sektorëve mund të krijojë një rrjedhë pozitive në ekonomi, duke diversifikuar aktivitete ekonomike dhe duke rritur konkurrencën në treg.

Ky premtim do të kontribuojë gjithashtu në përmirësimin e infrastrukturës dhe krijimin e mundësive të reja punësimi, duke pasur një ndikim të përgjithshëm në zhvillimin e ekonomisë shqiptare.

Vlerësimi Final i Indeksit të Fizibilitetit

📊 Indeksi i Fizibilitetit: 3.9/5

Përmbledhje e Vlerësimit:

• Qartësia e Premtimit: ✅ (I qartë dhe i matshëm)
• Korniza Ligjore dhe Institucionale: ⚠️ (Kërkon zhvillimin e një kornize ligjore dhe bashkëpunim ndër-institucional)
• Mbështetja Buxhetore dhe Financimi: ⚠️ (Kërkon financim për zhvillimin e infrastrukturës dhe mbështetje për investitorët)
• Ndikimi Ekonomik dhe Social: ✅ (Pozitiv për zhvillimin ekonomik dhe mundësi punësimi)
• Vullneti Politik dhe Kapaciteti Administrativ: ✅ (Mbështetje politike dhe kapacitet për menaxhimin e zonave)
• Implementimi dhe Afati i Zbatimit: ⚠️ (Afat i gjatë, kërkon kohë për zhvillimin e infrastrukturës dhe krijimin e kushteve për investitorët)
• Ndikimi në Sektoret e Tjerë: ✅ (Pozitiv për sektorët ekonomikë si IT, energjia dhe industria)

📌 Ky premtim ka një potencial të madh për zhvillimin e ekonomisë dhe krijimin e mundësive të punësimit, por kërkon kohë për të krijuar mjedisin e përshtatshëm për investitorët dhe për të zhvilluar infrastrukturën.

Për më tepër, një mbështetje e fortë ligjore dhe financiare do të jetë e nevojshme për të siguruar suksesin e tij.