Indeksi i Fizibilitetit të Premtimit për Reformën në Drejtësi dhe Qeverisje
1️⃣ Qartësia e Premtimit✅ Premtimi është i përgjithshëm dhe nuk përcakton hapa konkretë për thellimin e reformës në drejtësi.
-
“Thellimi i reformës në drejtësi” është një deklaratë e hapur që nuk tregon se cilat aspekte të reformës do të përmirësohen.
-
“Përmbushja e standardeve evropiane” është një synim i rëndësishëm, por mungojnë objektiva të matshëm për ta realizuar.
📊 Vlerësimi: ✅ (3.8/5)Premtimi është i drejtë në parim, por nuk ofron detaje të mjaftueshme mbi zbatimin konkret.
2️⃣ Situata Aktuale dhe Sfidat Kryesore⚠️ Reforma në Drejtësi ka hyrë në një fazë kritike, me SPAK-un dhe Gjykatën Kushtetuese që po funksionojnë, por ende ka sfida të mëdha:
-
Proceset gjyqësore zgjasin shumë dhe sistemi gjyqësor mbetet i ngadaltë.
-
Korrupsioni në nivele të larta ende është një problem i madh.
-
Institucionet e reja të drejtësisë si KLGJ dhe KLP ende përballen me ndërhyrje politike dhe vonesa në vendimmarrje.
-
Vettingu ka çuar në pastrimin e gjyqësorit, por ende ka mungesë gjyqtarësh dhe prokurorësh të kualifikuar.
📊 Vlerësimi: ⚠️ (3.5/5)Ka progres, por sfidat mbeten të mëdha dhe kërkojnë masa konkrete për përmirësim.
3️⃣ Masat e Nevojshme për Zbatimin e Premtimit✅ Për të thelluar reformën në drejtësi dhe për të përmbushur standardet evropiane, qeveria duhet të:
-
Përshpejtojë procedurat gjyqësore për të shmangur vonesat dhe për të garantuar një sistem më efikas.
-
Zbatojë më rreptësisht masat anti-korrupsion, duke ndjekur me rigorozitet rastet e abuzimit me detyrën.
-
Forcojë pavarësinë e institucioneve të drejtësisë, duke reduktuar ndikimin politik dhe përmirësuar mekanizmat e mbikëqyrjes.
-
Investojë në trajnimin e gjyqtarëve dhe prokurorëve, duke ngritur kapacitetet profesionale për të trajtuar çështjet në përputhje me standardet e BE-së.
-
Sigurojë një sistem transparence dhe llogaridhënieje për institucionet gjyqësore, duke përfshirë auditime të pavarura dhe raportime publike të vendimeve gjyqësore.
📊 Vlerësimi: ✅ (4.2/5)Argument: Këto masa janë të realizueshme, por kërkojnë vullnet politik dhe burime të konsiderueshme.
4️⃣ Kostoja e Projektit dhe Burimet e Financimit⚠️ Kostoja kryesore do të vijë nga trajnimi i gjyqtarëve dhe prokurorëve, forcimi i institucioneve të drejtësisë dhe investimet në sistemin gjyqësor elektronik.
-
Burimet e financimit mund të përfshijnë fonde nga BE-ja, asistencë nga partnerët ndërkombëtarë dhe buxhetin shtetëror.
-
Rritja e pagave dhe kushteve të punës për gjyqtarët dhe prokurorët mund të ndihmojë në reduktimin e korrupsionit, por kërkon investime të mëdha.
📊 Vlerësimi: ⚠️ (3.7/5)Kostoja mund të jetë e lartë, por mund të përballohet përmes fondeve të BE-së dhe rritjes së eficiencës së institucioneve.
5️⃣ Ndikimi Politik dhe Ekonomik✅ Një sistem gjyqësor më i fortë dhe i pavarur do të rrisë besimin e qytetarëve dhe investitorëve në Shqipëri.
-
Lufta kundër korrupsionit mund të përmirësojë klimën e biznesit, duke ulur kostot e transaksioneve dhe duke rritur konkurrencën e ndershme.
-
Përmbushja e standardeve evropiane në drejtësi është një kriter kyç për anëtarësimin në BE, ndaj përparimi në këtë drejtim do të përshpejtojë procesin e integrimit.
📊 Vlerësimi: ✅ (4.5/5)Një sistem drejtësie më i mirë do të ketë ndikim të madh në ekonomi, investime dhe integrimin evropian.
6️⃣ Afati i Zbatimit⚠️ Reformat në drejtësi kërkojnë kohë, pasi janë të ndërlikuara dhe kërkojnë ndryshime ligjore dhe institucionale.
-
Disa masa mund të zbatohen menjëherë, si përshpejtimi i proceseve dhe rritja e transparencës, por ndryshimet e thella mund të kërkojnë vite për t’u konsoliduar.
-
Monitorimi nga BE dhe organizatat ndërkombëtare do të ndihmojë në përshpejtimin e procesit, por do të ketë sfida në implementimin e plotë.