Prezantimi nga ALTAX i analizës së detajuar e titulluar “Rrugët apo ekonomia tjetër?”
Për të përmbledhur të dhënat konkrete dhe shifrat nga publikimi “Rrugët apo ekonomia tjetër?” i ALTAX, këtu janë disa nga numrat dhe informacionet kyçe që dalin nga analiza e këtij studimi:
Shpenzimet dhe InvestimetInvestimet totale në rrugë gjatë periudhës 2001-2024: rreth 3.5 miliardë euro janë investuar në ndërtimin dhe mirëmbajtjen e rrugëve kryesore dhe rajonale të Shqipërisë.Buxheti vjetor për infrastrukturën rrugore: Shpenzimet për rrugë dhe infrastrukturë në vitin 2023 ishin pothuajse 8% të PBB-së.
Ndikimi në PBBRritja mesatare e PBB-së për vitin 2023: Rritja e PBB-së është 3.2%.Kontributi i sektorit të infrastrukturës: Sektorët që lidhen me infrastrukturën (ndërtimi, transporti dhe energjia) kanë kontribuar me 12% të PBB-së.
Pjesëmarrja e borxhit publikBorxhi publik i Shqipërisë në fund të 2023 është 69.4% e PBB-së. Një pjesë e konsiderueshme e këtij borxhi është alokuar për financimin e infrastrukturës rrugore.
Efektet ekonomike të rrugëveSipas analizës, çdo euro investuar në rrugë ka sjellë një rritje prej 0.6 deri në 0.8 euro në PBB-në kombëtare. Ky efekt është më i dukshëm në rajonet ku është përmirësuar infrastruktura rrugore, veçanërisht në zonat rurale dhe jugore të Shqipërisë.Turizmi ka regjistruar një rritje prej 12% pas përfundimit të segmenteve të reja rrugore.Projekti i ndërtimit të rrugëve ka krijuar rreth 15,000 vende pune direkte gjatë periudhës 2013-2023.Studimi sugjeron që, përveç rrugëve, të jepen më shumë fonde për sektorë të tjerë që mund të kontribuojnë më shumë në rritjen e PBB-së në mënyrë të qëndrueshme, si teknologjia dhe arsimi.Këto janë disa nga shifrat dhe të dhënat kyçe që vijnë nga publikimi “Rrugët apo ekonomia tjetër?” nga ALTAX.
Dokumenti është një analizë politiko-ekonomike e ALTAX që trajton shpenzimet për infrastrukturën rrugore në Shqipëri dhe ndikimin e tyre në zhvillimin ekonomik dhe shoqëror. Përmbledhja përfshin:
1. Përgjithësimi dhe qëllimiDokumenti vlerëson shpërndarjen e fondeve për rrugët nga viti 2001 deri më 2024 dhe analizat mbi ndikimin ekonomik dhe politik të investimeve në infrastrukturë, duke theksuar elementët e stimulit politik.
2. Struktura dhe përmbajtjaHyrje: Diskutohet rëndësia e rrugëve si asete kyçe për zhvillimin ekonomik dhe përmirësimin e mirëqenies.Analiza e projekteve kryesore: Përshkrim i projekteve si Korridori Adriatiko-Jonian dhe Korridori VIII, financimi i tyre dhe rëndësia strategjike.Ndikimi në ekonomi: Përshkruhet ndikimi i rrugëve në rritjen ekonomike, krijimin e vendeve të punës dhe përmirësimin e lidhjeve tregtare rajonale dhe ndërkombëtare.Dështimet dhe sfidat: Përfshihen vonesat në realizimin e projekteve, mungesa e transparencës dhe llogaridhënies, dhe efektiviteti i kufizuar i investimeve.
3. PërfundimeSugjerohen reforma për transparencën dhe përfshirjen e shoqërisë civile në monitorimin e projekteve.Kërkohet një balancim më i mirë mes investimeve në rrugë dhe sektorë të tjerë si arsimi dhe shëndetësia.Dokumenti thekson se infrastruktura rrugore ka luajtur një rol të rëndësishëm në zhvillimin e Shqipërisë, por kërkon përmirësime në planifikim, menaxhim dhe shpërndarje të burimeve për të maksimizuar