Formalizimi i turizmit dhe teknologjia digjitale në takimin e kreut të qeverisë në Vlorë: Analiza e indeksit të fizibilitetit (realizueshmërisë)
Përmbledhja e Fjalës së Kryeministrit Rama mbi formalizimin e turizmit dhe infrastrukturën mbështetëse në Vlorë
- Formalizimi i sektorit të Turizmit dhe taksa e fjetjes
Kërkesa ndaj operatorëve turistikë për ndershmëri në deklarimin e dhomave dhe pagesën e taksës së fjetjes.Denoncimi i shmangies fiskale në raportimin e netëve të fjetjes nga bizneset turistike.
Mekanizmi i ri i formalizimit
Paradeklarimi i netëve të fjetjes si një metodë për të garantuar mbledhjen e taksës (VKM 160/2025).
Përcaktimi i nivelit të shfrytëzimit të dhomave përfshin:
Sezoni veror (1 maj – 30 shtator) → Paradeklarim me nivel minimal shfrytëzimi në 65% të dhomave.
Sezoni dimëror (1 tetor – 30 prill) → Paradeklarim me nivel shfrytëzimi në 20%.
Objektivi afatgjatë (2026) → Implementimi i platformës digjitale e-Visitors, e cila do të bëjë të pamundur shmangien e raportimit për infrastrukturën hoteliere.
Premtim për eliminimin e informalitetit në dhënien me qira të apartamenteve dhe shtëpive për pushime.
- Problemi i parkimeve në Zonat Turistike
Planifikimi i ndërtimit të parkimeve në qytetet bregdetare: Himarë, Vlorë, Lezhë, Durrës.
Përdorimi i arkitektëve për ndërtimin e parkimeve nëntokësore dhe mbitokësore për të përballuar rritjen e numrit të turistëve.
Theksimi i sfidës që sjell fluksi i madh i turistëve, i cili pritet të rritet mbi 13-14 milionë vizitorë.
- Teknologjia në shërbim të sigurisë dhe rendit publik
Reduktimi i prezencës fizike të policisë në zonat turistike.
Implementimi i sistemit të monitorimit me kamera në të gjithë qytetet kryesore dhe rrugët kombëtare në bashkëpunim me Emiratet e Bashkuara.
Digjitalizimi i mbikëqyrjes konsiston në:
Përdorimin e inteligjencës artificiale për monitorimin e territorit në kohë reale.
Regjistrimin e shkeljeve minimale si hedhja e mbeturinave në tokë, duke garantuar një sistem të automatizuar të ndëshkimeve.
Përfshirjen e shkollave në sistemin e monitorimit për rritjen e ndërgjegjësimit dhe disiplinës.
Në përmbledhje, duket se tre janë premtimet e kryeministrit Rama, njëkohësisht edhe Kryetar i PS
→ Angazhimi për një sistem më transparent dhe të formalizuar në turizëm.
→ Krijimi i një infrastrukture moderne dhe të digjitalizuar për parkimet dhe sigurinë publike.
→ Forcimi i përdorimit të teknologjisë për të eliminuar abuzimet dhe për të përmirësuar cilësinë e shërbimeve në vend
Analiza e Fizibilitetit për formalizimin e Turizmit dhe infrastrukturën mbështetëse
1. Kriteret e matjes së Fizibilitetit
Për të vlerësuar fizibilitetin e masave të propozuara nga qeveria, analizojmë në bazë të pesë kritereve kryesore:
→ Koherenca me politikat e kaluara
→ Kapaciteti institucional dhe administrativ për zbatimin
→ Kostoja dhe ndikimi ekonomik
→ Përfitimet për sektorin dhe publikun
→ Rreziku dhe sfidat në implementim
2. Analiza e fizibilitetit të masave
A. Formalizimi i sektorit të Turizmit dhe taksa e fjetjes
Koherenca me politikat e kaluara
Qeveria ka qenë në pushtet për tre mandate dhe ka premtuar më parë formalizimin e sektorit të turizmit, por informaliteti ka vazhduar të mbetet i lartë.
Më parë ka pasur përpjekje për kontrollin e bizneseve turistike, por ato kanë qenë të fragmentuara dhe shpesh të mbështetura në inspektime fizike, të cilat kanë krijuar mundësi për korrupsion dhe shmangie.
Kapaciteti institucional dhe administrativ
Implementimi i paradeklarimit të netëve të fjetjes kërkon një administratë fiskale të mirëorganizuar dhe një sistem të mbikëqyrjes së pagesave, i cili deri më tani nuk ka funksionuar me efikasitet.
Platforma digjitale e-Visitors është një premtim ambicioz për 2026, por nuk ka ende një plan të qartë për kapacitetin e administratës për të monitoruar dhe verifikuar të dhënat e biznesit.
Ka rrezik që disa operatorë të gjejnë mënyra për të manipuluar të dhënat e deklaruara për të shmangur taksat.
Kostoja dhe ndikimi ekonomik
Bizneset mund të përballen me një barrë të shtuar fiskale, edhe pse niveli i taksimit është vendosur në 65% gjatë sezonit turistik dhe 20% në periudhën jashtë sezonit.
Duket se do të kërkojë investime në teknologji dhe trajnime për administratën tatimore për të menaxhuar sistemin e ri.
Rritja e të ardhurave nga formalizimi mund të ndihmojë në financimin e projekteve publike, por ka rrezik që disa biznese të vogla të zhvendosin aktivitetin në informalitet ose të rrisin çmimet për konsumatorët.
Përfitimet për sektorin dhe publikun
Rritja e transparencës dhe e të ardhurave për qeverinë.
Përmirësimi i konkurrencës në sektorin e turizmit, duke ndihmuar operatorët e ndershëm që të mos penalizohen nga ata që shmangin taksat.
Krijimi i një mjedisi më të qëndrueshëm për zhvillimin e turizmit.
Rreziku dhe sfidat në zbatim
Korrupsioni në administratën tatimore mund të minojë efektivitetin e sistemit të paradeklarimit.
Mungesa e një mekanizmi të qartë penalizues për operatorët që refuzojnë të zbatojnë sistemin.
Mundësia që disa hotele dhe biznese të operojnë përmes apartamenteve me qira pa regjistrim, duke e bërë zbatimin të vështirë.
Vlerësim i Fizibilitetit → Mesatar.
Zbatimi kërkon reforma strukturore dhe mbikëqyrje të fortë për të shmangur shmangiet tatimore.
B. Problemi i parkimeve në Zonat Turistike
Koherenca me politikat e kaluara
Problemi i parkimeve në bregdet është njohur prej vitesh, por deri më tani nuk ka pasur një strategji të mirëfilltë për ndërtimin e infrastrukturës.
Planet e Fondit Shqiptar të Zhvillimit janë shpallur edhe më parë, por pa rezultat konkret.
Kapaciteti institucional dhe administrativ
Nevojitet një plan urbanistik i mirëmenduar dhe bashkëpunim me autoritetet lokale.
Mungesa e përvojës në ndërtimin e parkimeve nëntokësore në bregdet është një sfidë teknike dhe financiare.
Kostoja dhe ndikimi ekonomik
Kostoja për ndërtimin e parkimeve nëntokësore është e lartë dhe kërkon një investim të madh publik ose partneritet privat.
Rritja e kapacitetit të parkimeve mund të ndihmojë në lehtësimin e trafikut dhe përmirësimin e përvojës turistike.
Përfitimet e pritshme për sektorin dhe publikun
Lehtësimi i trafikut dhe reduktimi i kaosit gjatë sezonit turistik.
Përmirësimi i aksesit në zonat bregdetare për turistët dhe banorët.
Rreziku dhe sfidat në zbatim
Vonesa në ndërtim për shkak të burokracisë dhe sfidave teknike.
Mungesa e fondeve ose investitorëve privatë për financimin e projekteve.
Vlerësim i Fizibilitetit → I Ulët – Mesatar.
Realizimi kërkon investime të mëdha dhe planifikim afatgjatë.
C. Teknologjia dhe Monitorimi Digjital i Sigurisë
Koherenca me politikat e kaluara
Ka pasur investime të pjesshme në kamera sigurie, por sistemi i mbikëqyrjes me inteligjencë artificiale është një hap i ri dhe ambicioz.
Kapaciteti institucional dhe administrativ
Implementimi i një sistemi kombëtar monitorimi kërkon një administratë të trajnuar për menaxhimin e të dhënave dhe privatësinë.
Kostoja dhe ndikimi ekonomik
Investimi në teknologji është i lartë, por mund të reduktojë kostot operacionale të policisë dhe të rrisë sigurinë.
Përfitimet për sektorin dhe publikun
Reduktimi i krimit dhe sjelljes së pahijshme në zonat turistike.
Përmirësimi i menaxhimit të rendit publik.
Rreziku dhe sfidat në implementim
Rreziku i keqpërdorimit të të dhënave dhe shqetësimet për privatësinë.
Mundësia e dështimit nëse teknologjia nuk përdoret siç duhet.
Vlerësim i Fizibilitetit → Mesatar – I Lartë.
Nga ky vlerësim duket se kërkohen investim dhe menaxhim të kujdesshëm të të dhënave.
Përmbledhje e Indeksit të Fizibilitetit
| Masat e Propozuara | Fizibiliteti |
| Formalizimi i turizmit | Mesatar |
| Parkimet në bregdet | I ulët-Mesatar |
| Monitorimi digjital i sigurisë | Mesatar-i Lartë |
Indeksi i përgjithshëm i fizibilitetit: 2.7 / 5 (pikët nga 1 – 5)
Realizueshmëria është e mundur, por në nivel mesatar, që do të thotë se ka nevojë për reformim dhe angazhime të koordinuara, të munguara deri tani.
Në mbyllje, duket se masat janë të mundshme, por kërkojnë reforma institucionale dhe investime të mëdha për të pasur sukses të plotë duke kërkuar përgjigje nëse janë premtime të vonuara apo strategji e qëndrueshme?