Rritja e vlerës së Bitcoin dhe kriptomonedhave të tjera ndikon në mënyrë të ndjeshme në dinamikat e pastrimit të parave, si dhe në ekonominë globale.
Rritja e vlerës së Bitcoin është një fenomen kompleks që lidhet me një sërë faktorësh ekonomikë, teknologjikë dhe psikologjikë, dhe mund të ketë efekte të drejtpërdrejta ose indirekte në aktivitete të tilla si pastrimi i parave.
Ja si ndërlidhet rritja e vlerës së Bitcoin me këtë çështje:
1. Rritja e Bitcoin dhe pastrimi i parave
Rritja e çmimit të Bitcoin e bën atë një mjet më tërheqës për pastrimin e parave, për disa arsye:
a. Përfitimi nga vlerësimi i kapitalit
Nëse një individ i përfshirë në aktivitete të paligjshme investon në Bitcoin gjatë një periudhe me çmim të ulët dhe më pas përfiton nga rritja e vlerës së tij, ai mund të deklarojë fitimin si një investim i ligjshëm.
Ky mekanizëm mund të përdoret për të legjitimuar fondet e paligjshme, duke krijuar një mbulesë për origjinën e parave.
b. Kalimi i vlerës në kufij
Bitcoin dhe kriptomonedhat e tjera lejojnë transferimin ndërkombëtar të fondeve pa nevojën për banka tradicionale dhe kontrolle të ashpra. Kur çmimi i Bitcoin rritet, vlera e fondeve të paligjshme mund të transferohet më lehtë dhe me më pak humbje.
Një individ mund të blejë Bitcoin në një vend, të transferojë atë në një portofol jashtë shtetit dhe ta shesë për të marrë fonde të pastra.
c. Shmangia e devalvimit dhe stabilizimi i vlerës
Në vende me probleme ekonomike ose ku monedha kombëtare është e paqëndrueshme, Bitcoin mund të ofrojë një strehë të sigurt për ata që duan të ruajnë vlerën e pasurisë së tyre, qoftë legjitime apo jo.
Rritja e çmimit të Bitcoin ofron një mundësi për pastruesit e parave për të ruajtur dhe rritur pasuritë në mënyrë të fshehur.
2. Rritja e Bitcoin dhe tregjet e paligjshme
a. Financimi i aktiviteteve kriminale
Me rritjen e çmimit të Bitcoin, tregjet e paligjshme në dark ëeb bëhen më të fuqishme. Shitësit në këto tregje shpesh preferojnë pagesa në Bitcoin ose kriptomonedha të tjera, pasi rritja e çmimit mund të kompensojë rreziqet e operimit të paligjshëm.
b. Shërbimet e pastrimit të kriptomonedhave
Shërbimet e specializuara për mixing dhe tumbling përfitojnë nga rritja e Bitcoin, duke i bërë më fitimprurëse tarifat që ata mbledhin për pastrimin e fondeve.
Pastruesit e parave shpesh e presin një rritje të madhe të çmimit përpara se të shesin fondet e pastruara.
3. Efekti psikologjik dhe përhapja e onvestimeve
a. Hyrja e re e investitorëve
Me rritjen e çmimit, Bitcoin tërheq investitorë të rinj, përfshirë edhe individë që nuk kanë eksperiencë në tregje financiare. Në këtë proces, fondet e paligjshme mund të përzihen me ato legjitime, duke vështirësuar gjurmimin.
b. Mania e tregut dhe mungesa e kontrollit
Në periudha të rritjes së shpejtë të vlerës, bursat e kriptomonedhave mund të mos jenë të afta të zbatojnë kontrolle të mjaftueshme mbi transaksionet dhe identitetin e përdoruesve.
Një raport i Chainalysis tregon se gjatë rritjeve të mëdha të çmimit, transaksionet e dyshimta rriten proporcionalisht, duke përfituar nga mungesa e vëmendjes së autoriteteve.
4. Rasti i Shqipërisë dhe Pastrimi i Parave me Bitcoin
Në një vend si Shqipëria, ku ka pasiguri mbi kontrollet financiare dhe strukturat rregullatore për kriptomonedhat, rritja e Bitcoin mund të ketë ndikime specifike:
a. Shfrytëzimi i mungesës së rregulloreve
Nëse ligji për kriptomonedhat është i dobët ose i paqartë, rritja e vlerës së Bitcoin mund të përdoret për të fshehur fondet e paligjshme dhe për të kaluar ato jashtë sistemit tradicional financiar.
b. Flukset ndërkufitare
Bitcoin mund të përdoret për të transferuar paratë e pastruara në offshore ose në zona ku kontrollet janë minimale, duke bërë më të vështirë ndjekjen e tyre nga autoritetet shqiptare.
c. Përdorimi për të mbuluar aktivitete të tjera
Individët mund të përdorin Bitcoin për të financuar aktivitete të tjera të paligjshme, si blerja e pronave ose bizneseve fasadë në Shqipëri, duke maskuar burimin origjinal të fondeve.
Rritja e Bitcoin mendojmë se mund të ndihmojë edhe krijimin e skemave Ponzi që përdorin kriptomonedhat si mekanizëm për të tërhequr fonde dhe për të pastruar paratë, siç ishte rasti i OneCoin dhe PlusToken.