Në një analizë të Martin Amstrong[1], ai beson se Evropa po kryen vetëvrasje ekonomike për shkak të politikave të saj ekonomike dhe strategjive që nuk po adresojnë në mënyrë efektive sfidat ekonomike të vazhdueshme. Disa nga arsyet që mund të kenë ndikuar në këtë pikëpamje përfshijnë:
Politika ekonomike të dështuara. Armstrong kritikon politikat ekonomike të Evropës, duke përfshirë refuzimin për të konsoliduar borxhet dhe transferimin e paqëndrueshmërisë nga tregjet e monedhës në tregjet e bonove. Këto politika kanë çuar në një eksod masiv të investimeve evropiane dhe një situatë të vështirë ekonomike.
Bllokimi ekonomik i COVID-19 dhe sanksionet. Pasojat e bllokimit të COVID-19 dhe sanksionet ndaj Rusisë kanë rritur çmimet e energjisë dhe kanë kontribuar në një krizë ekonomike të vazhdueshme. Këto sanksione kanë dyfishuar çmimet e karburantit, duke rënduar më tej ekonominë evropiane.
Qëndrimi politik i detyruar. Armstrong vëren se Evropa vazhdon të ndjekë një qëndrim të ngjashëm me luftën, duke preferuar vazhdimin e konflikteve për të shmangur pasojat negative ekonomike dhe për të ruajtur stabilitetin politik. Kjo strategji mund të shihet si një mënyrë për të shmangur detyrimet financiare dhe për të krijuar një “fillim të ri” ekonomik.
Mungesa apo mosfunksionimi i reformave. Mungesa e reformave thella për të adresuar çështjet ekonomike të Evropës ka çuar në një situatë ku shtetet evropiane po përballen me një rritje të presionit nga shtresat sociale për të ardhura më të larta, duke rënduar më tej situatën ekonomike.
Pra, pikëpamja e Armstrong se Evropa po kryen vetëvrasje ekonomike bazohet në kritikën e tij ndaj politikave ekonomike dhe strategjive politike që nuk po adresojnë në mënyrë efektive sfidat ekonomike të vazhdueshme.
Argumenti që “lufta është një mënyrë e shkëlqyer për të mos paguar borxhet” është një temë që lidhet ngushtë me analizën e mundësisë që shtetet përdorin luftën si një instrument për të anuluar obligimet financiare. Ky koncept është mbështetur në natyrën politike dhe ekonomike të shtetit, ku mundësia e një qeverie të re për të hequr dorë nga borxhet e paraardhësve krijon mundësi për një “fillim të ri” ekonomik.
Më poshtë kemi bërë një analizë për këtë argument, duke u referuar mendimeve të Armstrong dhe duke përfshirë zhvillimet aktuale ekonomike që mund të forcojnë ose sfidojnë këtë ide.
Natyrshmëria e konceptit dhe përfitimet e mundshme
Lufta ka qenë historikisht një mjet që shtetet e përdorin për të shmangur pasojat e borxheve të paqëndrueshme. Pas një lufte, shumë shtete, përfshirë disa në Europë pas Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore, kërkuan faljen e borxheve si pasojë e shkatërrimeve dhe kostove të larta të luftës. Kjo ndodhi, sepse pas një periudhe konflikti, infrastruktura dhe ekonomia mund të shkatërrohen, duke krijuar mundësinë për ristrukturimin e ekonomisë, shpeshherë duke përdorur borxhet e mëparshme si një “pastrim” për të nisur një periudhë të re pa detyrime të mëparshme.Në këtë kontekst, mund të thuhet se lufta ofron mundësinë për një “shkatërrim krijues”, ku një periudhë e pasigurtë ekonomike, e shkaktuar nga gabimet dhe keqadministrimi financiar i qeverive të mëparshme, mund të shfrytëzohet për të eliminuar borxhet që janë të paqëndrueshme dhe të pakapshme për t’u shlyer. Ky është një mekanizëm për të ndihmuar në stabilizimin e ekonomisë dhe për të rikthyer besimin në sistemin financiar.
Rreziqet e përdorimit të luftës si mjet për anulimin e borxheve
Megjithatë, përdorimi i luftës si një mjet për të anuluar borxhet ka shumë rreziqe. Një nga rreziqet më të mëdha është humbja e besimit nga investitorët dhe kreditorët ndërkombëtarë. Kur një shtet përdor një mjet të tillë ekstrem për të shmangur pagesën e borxheve, ai mund të krijojë pasiguri ekonomike dhe politike që mund të ndikojnë negativisht në imazhin e vendit dhe në marrëdhëniet me tregjet ndërkombëtare. Kreditorët mund të humbasin besimin në aftësinë e shtetit për të përmbushur detyrimet e tij financiare, duke e bërë të vështirë për të siguruar financime në të ardhmen.Pasojat mund të jenë të thella, pasi shteti mund të përfshihet në një cikël të dështuar ekonomik dhe të humbasë mbështetje nga bashkësia ndërkombëtare. Ky është një nga arsyet pse shumë shtete evropiane nuk e shfrytëzojnë shpesh këtë mundësi, pavarësisht se lufta mund të krijojë mundësi për një periudhë pa pagesa për borxhet e kaluar.
Shtetet evropiane dhe ndikimi i situatës ekonomike aktuale
Aktualisht, Europa po përjeton një periudhë të rënduar ekonomike për shkak të politikave të dështuara dhe ngjarjeve të papritura, siç është pandemia e COVID-19, inflacioni i lartë dhe sanksionet ndaj Rusisë, të cilat kanë dyfishuar çmimet e karburantit dhe kanë krijuar një krizë ekonomike të vazhdueshme. Reformat thelbësore për transformimin e ekonomisë kanë ngecur dhe nuk janë realizuar, duke e lënë ekonominë evropiane të përballojë presione të mëdha sociale dhe ekonomike.Në këtë kontekst, disa shtete mund të përpiqen të përdorin luftën ose tensionet ndërkombëtare si një mundësi për të krijuar kushte të favorshme për ristrukturimin e borxheve të tyre. Kjo mund të ndodhë veçanërisht në raste ku borxhet janë të paqëndrueshme dhe e ardhmja e ekonomisë është në rrezik. Për shembull, konflikti në Ukrainë ka ndryshuar thelbësisht dinamikën ndërkombëtare dhe ka hapur mundësinë për shtetet që të ristrukturojnë borxhet e tyre në një mënyrë që mund të përfshijë faljen e borxheve nga kreditorët ndërkombëtarë.
Ndikimi në strukturën e borxhit dhe marrëdhëniet ndërkombëtare
Nëse ky mekanizëm përdoret në vendet e prekura nga lufta ose tensionet ndërkombëtare, ai mund të çojë në një ndryshim të thellë të marrëdhënieve ndërkombëtare. Përdorimi i luftës për të anuluar borxhet mund të ndikojë në strukturën e borxhit ndërkombëtar dhe të krijojë një rishikim të kushteve politike që do të përfshijnë mundësinë e faljes së borxheve nga kreditorët. Ky proces mund të çojë në një pastrim të pasojave ekonomike të periudhave të vështira dhe të krijojë një mundësi për shtetet të fillojnë një cikël të ri pa pasur detyrime të mëparshme që mund të dëmtojnë ekonominë e tyre.
Përdorimi i luftës si një mjet për të shmangur pagesën e borxheve është një mekanizëm i rrezikshëm dhe i papërshtatshëm për shumë shtete, por mund të ofrojë mundësi për një shtet që ka kaluar një periudhë të vështirë ekonomike. Përdorimi i këtij mekanizmi është i lidhur ngushtë me politikat e brendshme dhe ndërkombëtare dhe ka potencialin të çojë në një cikël të ri ekonomike. Megjithatë, ky proces ka pasoja të thella dhe duhet të trajtohet me kujdes për të shmangur pasigurinë ekonomike dhe humbjen e besimit nga tregjet dhe kreditorët ndërkombëtarë.
[1] Evropa po bie, kjo është arsyeja pse ata kanë nevojë për luftë me Rusinë