Në vitin 2022, flukset e migracionit arritën nivele të paprecedentë me rreth 6 milionë emigrantë të rinj të përhershëm (pa llogaritur 4.7 milionë refugjatë ukrainas). Kjo u nxit nga një sërë faktorësh, duke përfshirë një efekt rikuperues pas pandemisë COVID-19, mungesat në rritje të fuqisë punëtore që dalin nga rimëkëmbja e fortë ekonomike dhe fillimi i ndryshimeve demografike në vendet e OECD dhe një sërë situatash specifike të vendit, si p.sh. shembujt në Mbretërinë e Bashkuar dhe Zelandën e Re.
Me 6.5 milionë emigrantë të rinj të tipit të përhershëm në zonën e OECD, viti 2023 vendosi një rekord të ri historik. Pjesa më e madhe e rritjes së vitit 2023 u nxit nga migrimi familjar (+16%), por edhe migrimi humanitar (+20%) ishte gjithashtu në rritje.
Pas një rritjeje të paprecedentë në vitin 2022, migrimi i përkohshëm për motive punësimi në vendet e OECD gjithashtu vazhdoi të rritet.
Më shumë se 2.4 milionë leje pune dhe autorizime u dhanë në vendet e OECD (përjashtuar Poloninë) që përfaqësojnë një rritje prej 16% nga viti në vit (28% mbi nivelet para COVID). Në Poloni, duke përjashtuar deklaratat e “besimit të punës” për ukrainasit, numri i përgjithshëm i autorizimeve të reja të punës (përfshirë rinovimet) u ul me 39% në 2023, duke arritur në 835 000. Për më tepër, flukset e studentëve ndërkombëtarë gjithashtu vazhduan të rriteshin (+6,7%) për të arritur mbi 2.1 milionë leje të reja në 2023.
Numri i azilkërkuesve të rinj në vendet e OECD theu gjithashtu një rekord të ri në vitin 2023, me 2.7 milionë aplikime të reja të regjistruara në vendet e OECD (+30%). Rritja u nxit kryesisht nga Shtetet e Bashkuara. Në total, vendet e OECD-së u dhanë mbrojtje ndërkombëtare 676 000 refugjatëve në vitin 2023 (+15%) – niveli më i lartë që nga viti 2017. Kjo përfshin 160 000 refugjatë të rinj të zhvendosur (+23%), numri më i lartë që nga viti 2016.
Tendenca rritëse pas pandemisë në punësimin e emigrantëve vazhdoi në vitin 2023, me OECD-në në përgjithësi duke parë nivele historikisht të larta të punësimit dhe nivele të ulëta të papunësisë, përkatësisht në 71.8% dhe 7.3%. Vendet e OECD, duke përfshirë Kanadanë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Shtetet e Bashkuara, si dhe BE27 në përgjithësi, kishin normat më të larta të punësimit të emigrantëve në rekord.
Shkalla në të cilën refugjatët ukrainas kanë qenë në gjendje të integrohen në tregjet lokale të punës ka ndryshuar shumë midis vendeve. Në disa vende të Evropës Qendrore dhe Lindore (p.sh. Polonia, Lituania dhe Estonia), ato shkojnë veçanërisht mirë, me norma të punësimit që tejkalojnë 50% në fund të vitit 2023. Në të kundërt, në vende si Gjermania, Austria dhe Belgjika, më pak se një në katër kanë janë punësuar.
Sipas Stokut Ndërkombëtar të Migrantëve të Departamentit të Kombeve të Bashkuara për Çështjet Ekonomike dhe Sociale (UNDESA), në vitin 2020, numri i njerëzve nga Ballkanin Perendimor (BP6) që jetonin jashtë ishte rreth 4.77 milionë në një popullsi prej 17.6 milionë banorësh, kjo korrespondon me një normë totale emigracioni prej rreth 21% në 2020, në përputhje me një tendencë në rritje të vazhdueshme që nga viti 1990. Shqipëria dhe Bosnje-Hercegovina janë vendet me stokun më të madh të emigrantëve jashtë vendit – përkatësisht 44% dhe 49% të popullsisë së tyre aktuale – të ndjekura nga Maqedonia e Veriut dhe Mali i Zi – 34% dhe 21%, ndërsa Serbia është vendi me sasinë më të vogël 15% të popullsisë së përgjithshme.
Pjesa më e madhe e migrantëve janë në moshë pune dhe, ndër ta, të rinjtë (15-24 vjeç) përbëjnë një peshë të rëndësishme. Për sa i përket gjinisë, femra dhe mashkulli kanë të njëjtin raport.
Bosnje-Hercegovina dhe Mali i Zi kanë shkallën më të lartë të migrantëve me arsim të lartë, ndërsa migrantët nga Shqipëria, Kosova, Maqedonia e Veriut dhe Serbia kanë më shumë gjasa të kenë një nivel arsimor më të ulët se mesatarja e popullsisë në ekonomitë e origjinës. Për më tepër, migrantët nga Serbia dhe Mali i Zi kanë më shumë gjasa të jenë shumë të aftë (28%), të ndjekur nga Bosnje-Hercegovina (23%), ndërsa më pak të prirur për të qenë të aftë janë nga Shqipëria dhe Kosova (11%).8 Në përgjithësi. Shtetet e Bashkuara, Kanadaja dhe Mbretëria e Bashkuar tërheqin kryesisht migrantë të arsimuar dhe të kualifikuar, ndërsa vendet e BE-së presin kryesisht migrantë me aftësi të ulëta dhe të mesme.
Perspektiva më të mira punësimi për sa i përket pagave dhe kushteve të punës, por edhe dëshira për të arritur një standard më të lartë jetese janë shtysat kryesore
Faktorët shtytës për migrimin për motive punësimi janë arsyet kryesore, duke kontribuar në tendencën e shpopullimit në BP6. Kjo është veçanërisht e rëndësishme për të rinjtë, që vuajnë nga papunësia, varfëria dhe përjashtimi social. Që nga viti 2012, popullsia në moshë pune në rajon u ul me 6%, 10 dhe vlerësohet të bjerë me 15% deri në vitin 2050